Zakorzenieni w II Rzeczypospolitej
Środowiska akowskie.Przed wyborami 1947 r. wszystko było dość jasne. Legalnie istniały środowiska związane z Polskim Stronnictwem Ludowym i Stronnictwem Pracy, istniał Związek Młodzieży Demokratycznej i promikołajczykowskie Wici, działały środowiska AK, mające silne wpływy w Związku Harcerstwa Polskiego, normalnie funkcjonowały przedwojenne środowiska inteligenckie. Wszyscy ci ludzie liczyli, że po klęsce wyborczej proradzieckich komunistów w Polsce zapanuje normalna demokracja. (Stalinizm jednak rozprawił się brutalnie i krwawo z wszelką opozycją – przyp. red.)
Katolicy otwarci. Po Październiku 1956 r. „Tygodnik Powszechny” (utworzony w 1945 r., zarekwirowany i oddany Pax w 1953 r. – przyp. red.) został wznowiony, ale teraz nie był już samotną wyspą. Wszedł w skład środowiska Znaku. Poza krakowską redakcją, którą w dalszym ciągu kierował Jerzy Turowicz, środowisko to dysponowało wydawnictwem książkowym Znak kierowanym przez Jacka Woźniakowskiego, miesięcznikami „Znak” (wydawanym w Krakowie, redagowanym przez Hannę Malewską, a później przez Bohdana Cywińskiego i Stefana Wilkanowicza) i „Więź” (wydawanym w Warszawie, redagowanym przez Tadeusza Mazowieckiego), pięcioma Klubami Inteligencji Katolickiej (Warszawa, Kraków, Poznań, Wrocław, Toruń) oraz Kołem Poselskim Znak, kierowanym przez Stanisława Stommę, dysponującym pięcioma mandatami w Sejmie i – do 1968 r. – jednym, zajmowanym przez Jerzego Zawieyskiego, fotelem w Radzie Państwa.
Wynurzeni z PRL
Rewizjoniści.
W 1964 r. doszliśmy z Karolem Modzelewskim do wniosku, że trzeba napisać zasadniczy dokument programowy. Zebraliśmy grupę asystentów z różnych uczelni – Staszka Gomółkę, Andrzeja Klimowicza, Joannę Majerczyk, Bernarda Tejkowskiego i jeszcze kilka osób.