Solidarność. Pośród tych pojęć, co może dziwić, najważniejszym i zaskakująco nowym było pojęcie solidarności. Samo pojęcie, oczywiście, obciążone historią i rozmaitymi kontekstami, pojawiło się w użyciu po raz kolejny, kiedy zaczęto przeprowadzać strajki solidarnościowe jeszcze przed sierpniem 1980 r. I zapewne nazwa związku zawodowego i całego ruchu stąd się właśnie wzięła. Strajki solidarnościowe zapowiadały, czym będzie Solidarność, jaka będzie jej legitymizacja. Bo przecież każdy wielki ruch społeczny ma swoją formę legitymizacji, czyli musi – niekoniecznie w formie zorganizowanego dyskursu – odpowiedzieć na pytanie, skąd jego siła i jego uprawnienia do wypowiadania się w imieniu wielkich mas czy wręcz całego społeczeństwa.
Co było taką pojęciową i faktyczną legitymizacją Solidarności? Odpowiedź na to pytanie jest prosta, ale i zaskakująca na tle historii ruchów społecznych i dziejów ideologii, legitymizację tę stanowiło pojęcie solidarności. Rzadko kiedy w historii ruch społeczny przyjmuje nazwę, która równie dokładnie opisuje jego motywację i jego legitymizację. Siła Solidarności brała się z solidarności. Dysponujemy niesłychanie ciekawym materiałem, który pomaga nam zanalizować, o jakie aspekty, o jakie sposoby pojmowania solidarności chodziło. Otóż oprócz programu uchwalonego w trakcie wrześniowego (1981 r.) zjazdu Solidarności, mamy dokładny zapis całych obrad tego zjazdu, który liczy ponad tysiąc stron i gdzie znajdujemy znakomite przykłady rozumowania, jakie wówczas było stosowane i wprowadzane.
Pojęcie solidarności, jak się okazuje, ma wprawdzie wiele odcieni i jest używane w rozmaitych kontekstach, jednak łatwo o jego wyraźne określenie, a także wszyscy go używający doskonale wiedzieli, o co im chodzi. Praktycznie nie było tu nieporozumień.