Archiwum Polityki

Od oporników do kompromisu

Nastały lata stanu wojennego, który formalnie został 31 grudnia 1982 r. zawieszony, a 22 lipca 1983 r. zniesiony. Prześledźmy pokrótce linie postępowania władzy, aktywnej opozycji i społeczeństwa.

Linia władzy

Władza zrazu skupiła się na odzyskiwaniu utraconych przyczółków. Miało jej to przywrócić monopolistyczną pozycję w państwie, co było zgodne z doktryną ideową i żądaniami Moskwy. Deklarowała też, że pod osłoną stanu wojennego odbuduje gospodarkę.

W tym celu musiała się rozprawić z głównym, jak uważała, wrogiem, czyli Solidarnością. Jej liderów internowano, prawa związkowe zawieszono, ale samej organizacji nie rozwiązano, wszak szczycono się propagandowo realizacją porozumień gdańskich, przeciwnikowi zarzucając ich łamanie. Część liderów partyjnych snuła nawet wizje odtworzenia klasowej, robotniczej Solidarności – przez usunięcie z jej szeregów radykałów. Podjęli pewne rozmowy, sondowali samego Wałęsę, którego zaliczali do umiarkowanego nurtu. Niewiele wskórali, pozyskując kilku działaczy z tylnych rzędów.

Ostatecznie władze wybrały inne rozwiązanie. 8 października 1982 r. Sejm uchwalił nową ustawę o związkach zawodowych, które muszą uznawać „przewodnią rolę PZPR w budowie socjalizmu oraz konstytucyjne zasady polityki zagranicznej”, a także „stoją na gruncie zasad społecznej własności środków produkcji”. Kruczek tkwił w art. 52: „Rejestracje związków zawodowych dokonane przed dniem wejścia w życie ustawy tracą moc”. Oznaczało to praktycznie delegalizację Solidarności.

Zabrano się energicznie do tworzenia nowych związków (te z CRZZ przetrwały w skarlałej formie). Skupiły się one w Ogólnopolskim Porozumieniu Związków Zawodowych (listopad 1984 r.) i otrzymały w prezencie zajęty przez państwo majątek Solidarności.

Władze przeczesywały te organizacje twórcze, które ochoczo wsparły Solidarność. Na froncie ideologicznym przeprowadzono weryfikacje, zwalniając z prasy, radia i telewizji ok.

Wydania specjalne archiwalne Rewolucja Solidarności. Polska od Sierpnia 1980 do Grudnia 1981 (90082) z dnia 08.08.2005; s. 95
Reklama