Badacze obawiają się, że bolesną stroną integracji z resztą Europy może być poczucie niższości wobec tejże.
Jak wynika z badań CBOS, Polacy znacznie częściej przypisują pozytywne cechy typowemu Europejczykowi niż Polakowi.
Europejczycy są bardziej tolerancyjni, schludni, odpowiedzialni, zdyscyplinowani, pewni siebie, przedsiębiorczy i trzeźwi. Według CBOS Polacy dość luźno identyfikują się z Europą. Na pytanie o społeczność, z którą czują się najbardziej związani, tylko 3 proc. wymienia Europę.
Ponad połowa (53 proc.) identyfikuje się miejscowością, w której mieszka, 14 proc. z regionem, 18 proc. z Polską. Europa znajduje się na czwartym miejscu. Piąte należy do niezdecydowanych (12 proc.).
Warto zauważyć, że poczucie identyfikacji z Polską zmalało w stosunku do 2001 r. o 4 proc. Ze społecznością lokalną najczęściej identyfikują się kobiety, natomiast dla mężczyzn nieco częściej miejscem odniesienia jest region bądź Polska. Osoby najstarsze, małomiasteczkowe, wiejskie, wykształcone zawodowo i podstawowo skłaniają się ku swojemu miejscu zamieszkania, ku Polsce mieszkańcy dużych i średnich miast, z wykształceniem wyższym.
W ciągu ostatnich dziesięciu lat poważnie zmalało poczucie dumy narodowej
W 1994 r. wielką dumę z bycia Polakiem deklarowało 73 proc. Obecnie 54 proc. Dość dumnych jest jeszcze 36 proc. obywateli. Z 3 do 6 proc. wzrosła liczba Polaków niezbyt dumnych, a z 1 do 3 proc. liczba Polaków w ogóle niedumnych ze swojej narodowości.