Matka Karola Wojtyły umarła, gdy miał on niespełna dziewięć lat. Odtąd opiekował się nim ojciec. Ale wielki wpływ na wadowickiego gimnazjalistę miał też jego polonista, Mieczysław Kotlarczyk, pasjonat teatru. Karol gra w szkolnym teatrze; repertuar jest, ma się rozumieć, klasyczny: „Antygona”, „Balladyna”, „Nie-boska komedia”. Wtedy chciał być aktorem. Ojciec wolał dla syna karierę wojskową. Stanęło na studiach polonistycznych w Krakowie, ale miłość do teatru nie wygasła w Wojtyle nawet po wybuchu wojny.
Ks. Mieczysław Maliński wspomina w „Przewodniku po życiu Karola Wojtyły”, jak Karol opowiadał mu z entuzjazmem, że przygotowuje pod kierunkiem Juliusza Osterwy sceniczne adaptacje arcydzieł dramatu. „Słuchałem tego, jak jakiejś bajki, czegoś zupełnie nierzeczywistego. Podejrzewałem zarówno Karola, jak i wszystkich z jego otoczenia, że usiłują nie widzieć tego, co się wokół dzieje, i żyć w nierzeczywistym świecie”. Ale kontakt z rzeczywistością gwarantowała Wojtyle robota w fabryce sody w Borku Fałęckim – rąbanie wapnia, noszenie wiader z ługiem. Wówczas też dostał pod opiekę duchową grupę chłopców z krakowskiej parafii św. Stanisława Kostki, w której Niemcy wyaresztowali wszystkich księży. Dzięki rozmowom z podopiecznymi zaczął myśleć o kapłaństwie. Postanowił wstąpić do podziemnego seminarium.
Artystyczny mistrz Wojtyły, Kotlarczyk, nie był zachwycony. Ksiądz Maliński tak odtwarza jego argumenty: „Jako aktor będziesz miał kontakt z inteligencją, będziesz miał wpływ na najważniejsze środowisko w narodzie. Jako księdza mogą cię wsadzić na wieś, będziesz spowiadał stare babki i uczył katechizmu dzieciaki. I zajmował się administracją majątku rolnego należącego do parafii. A ty masz wielki talent aktorski.