Archiwum Polityki

Jeden z Pronaszków dwóch

Zbigniew Pronaszko (1885–1958), Muzeum Narodowe w Krakowie, wystawa czynna do 30.03.2008 r.

Było sobie dwóch braci Pronaszków, a każdy z nich zapisał się w historii polskiej sztuki. Andrzej zapamiętany został jako ten, który zrewolucjonizował scenografię teatralną. Starszy Zbigniew przede wszystkim malował, ale też rzeźbił, tworzył grafiki, projektował pomniki. I właśnie jego dorobek postanowiło przypomnieć Muzeum Narodowe w Krakowie. Nie musiało zresztą uprawiać jakiejkolwiek kwerendy po innych muzeach; posiada bowiem bogate własne zbiory prac artysty. A to dlatego, że w 1955 r. Pronaszko przekazał muzeum w darze wiele swoich dzieł. Z tej bogatej kolekcji (92 obrazy olejne, 20 rzeźb, 500 prac na papierze) przygotowano ekspozycję, która dzieli się na dwie zasadnicze części. W pierwszej pokazany został dorobek twórcy z czasów, gdy był zafascynowany formizmem. Podziwiać można m.in. najbardziej znany jego obraz z tego okresu – „Akt” z 1917 r. oraz projekt pomnika Adama Mickiewicza dla Wilna. Aliści w połowie lat 20. Pronaszko odkrył uroki koloryzmu, posługiwania się kolorami żywymi, niekiedy wręcz agresywnymi, malując szerokimi, śmiałymi pociągnięciami pędzla. Na tej nowej drodze twórczego życia osiągnął niezwykłą artystyczną biegłość. Ta wystawa to dla widza spotkanie z prawdziwie porządnym, choć dziś już może nie tak modnym, malarstwem.

Piotr Sarzyński

Polityka 3.2008 (2637) z dnia 19.01.2008; Kultura; s. 63
Reklama