Archiwum Polityki

Sypialnia z wędzarnią

Polacy odkryli w Syrii osadę sprzed 11 tys. lat, która zmienia naszą wiedzę o prapoczątkach cywilizacji rolniczych. Tamże odkopali ślady najstarszej wieży świata.

Pagórek znajduje się obok wsi Qaramel, która leży niedaleko suchego koryta rzeki Qoueiq, 25 km na północ od Aleppo – drugiego co do wielkości miasta Syrii. Do powstania tego wzniesienia o wysokości 18 m i średnicy ok. 80 m przyczynił się człowiek. Jest ono swego rodzaju tortem składającym się z wielu warstw kulturowych z różnych okresów. Badający go wcześniej archeolodzy angielscy stwierdzili, że znajduje się w nim pełna sekwencja rozwoju osadnictwa, od X tys. p.n.e. do czasów nowożytnych.

Polscy archeolodzy trafili do Tell Qaramel w 1999 r. – Stanowisko to wybrałem dlatego, że leży na trasie Jedwabnego Szlaku i – co było dla mnie najważniejsze – w tym rejonie nieznane są żadne stanowiska z neolitu aceramicznego (patrz ramka), którym się od lat zajmuję – mówi prof. Ryszard Feliks Mazurowski, szef wykopalisk prowadzonych przez Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej Uniwersytetu Warszawskiego. Wybór okazał się trafny: odkrycia w Tell Qaramel przerosły najśmielsze oczekiwania. Polacy archeolodzy już po pierwszym sezonie stwierdzili, że trafili na ogromną osadę z neolitu aceramicznego, która tylko częściowo znajduje się pod pagórkiem i zajmuje aż 4,5 ha. Rozwijała się ona nieprzerwanie od połowy IX do połowy VIII tys. p.n.e. W najstarszej warstwie znaleziono nieznane dotąd formy narzędzi krzemiennych (co pozwoliło na wyróżnienie zupełnie nowej kultury archeologicznej), a także fundamenty niewielkich, okrągłych domów o średnicy 2,5 m. Niektóre z nich, zbudowane z łatwo w tym rejonie dostępnych kamieni i mady, czyli bardzo wytrzymałego po wyschnięciu lessu, służyły jako sypialnie, inne jako obiekty gospodarcze, na przykład wędzarnie.

Polityka 50.2003 (2431) z dnia 13.12.2003; Nauka; s. 86
Reklama