Czy zmysł moralny jest późnym osiągnięciem ewolucji? Przekaz biblijny nie pozostawia wątpliwości. Zgodnie z nim człowiek został stworzony bez tego zmysłu, a zdolność do odróżniania złego od dobrego zdobył spożywając zakazany owoc drzewa poznania dobra i zła. Okupił to utratą niewinności i nieśmiertelności, ale w zamian posiadł wiedzę, co dobre, a co złe.\t
Małych wyborów moralnych dokonujemy stale, praktycznie nieświadomie, bo są dla nas oczywiste.
Czasem jednak pojawiają się sytuacje, w których każda decyzja jest niedobra i musimy wybrać mniejsze zło. Czy udzielić pomocy rannemu, plamiąc sobie ubranie krwią? Czy dać żebrakowi pieniądze, uszczuplając zawartość własnego portfela, a na dodatek ryzykując, że padamy ofiarą oszusta? Dylematy moralne są czasem znacznie bardziej dramatyczne. Spotyka się je w praktyce lekarskiej, gdy trzeba decydować na przykład, której z dwóch ofiar wypadku udzielić pomocy, podczas gdy uratować można tylko jedną.
Marc Hauser z Uniwersytetu Rockefellera bada w Internecie, jak ludzie rozwiązują dylematy moralne oparte na schemacie, w którym w wyniku katastrofy musi zginąć pewna liczba osób, ale twoje działanie może uratować niektóre.
Amerykańska metafizyczka i filozofka moralności Judith Thomson zanalizowała dwa dylematy: zwrotnicy i mostka. W obu jesteś w sytuacji, w której możesz uratować od śmierci pięć osób, poświęcając jedną. W dylemacie zwrotnicy (ryc. 1) po szynach nadjeżdża rozpędzony wagon. Stoisz przy zwrotnicy ustawionej tak, że wagon pojedzie prosto i zabije pięć nieznanych ci osób idących po torze. Jeżeli nie uczynisz nic – wszyscy zginą, ale możesz przestawić zwrotnicę. Wówczas wagon skręci na boczny tor, na którym stoi jeden, również nieznany ci człowiek. Przestawiając zwrotnicę ratujesz życie pięciu osobom, ale zabijesz tę jedną.