Archiwum Polityki

Niepokój inteligenta

Kino Krzysztofa Zanussiego wywodzi się z literatury. Słowa, zwłaszcza dialogi, znaczą w nim najwięcej. Widać to może najwyraźniej w jego wczesnych filmach, takich jak „Bilans kwartalny” z 1974 r. czy o cztery lata starszej „Spirali”, gdzie sens zostaje wypowiedziany niemal dosłownie. Czy małżeństwo może przetrwać po zdradzie? Jak pogodzić się ze skandalem własnej śmierci? Oba filmy, ukazujące się właśnie w prestiżowej serii Arcydzieła Polskiego Kina na DVD (wraz z nagrodzonym w 1984 r. Złotym Lwem w Wenecji „Rokiem spokojnego słońca”), stawiają te pozornie banalne pytania z okrutną szczerością. Bohaterowie dźwigają ich brzemię, wiedzeni moralnym imperatywem niekrzywdzenia innych. Zdają sobie równocześnie sprawę z kruchości zasad, nielogiczności życia i klęski własnych wyborów. Przejmujące kreacje stworzyli Maja Komorowska w roli znudzonej małżeństwem Marty („Bilans kwartalny”) oraz Jan Nowicki jako śmiertelnie chory mężczyzna, próbujący samobójstwem wyzwolić się spod tyranii biologicznej konieczności („Spirala”). Jako dodatek dołączony został godzinny dokument Krzysztofa Tchórzewskiego o Zanussim. J.W.

Polityka 31.2009 (2716) z dnia 01.08.2009; Kultura; s. 38
Reklama