Ja My Oni

Szczerze o prawdzie

Dr hab. Barbara Józefik jest psycholożką i psychoterapeutką. Pracuje jako adiunkt w Collegium Medicum UJ i profesor nadzwyczajny Krakowskiej Akademii im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego. Dr hab. Barbara Józefik jest psycholożką i psychoterapeutką. Pracuje jako adiunkt w Collegium Medicum UJ i profesor nadzwyczajny Krakowskiej Akademii im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego. Leszek Zych / Polityka
Dr hab. Barbara Józefik o tym, czy zawsze powinniśmy mówić to, co myślimy.

Agnieszka Krzemińska: – Co to znaczy być szczerym?
Dr hab. Barbara Józefik: – Jesteśmy szczerzy wobec siebie, gdy postępujemy zgodnie z naszym rozumieniem świata. Wcale nie musi być ono spójne z tym, jak inni go postrzegają, albo z tym, co jest uzgodnione społecznie.

Ale ludzie myślą często o sobie: jestem szczery, zawsze mówię prawdę. Uważają to za swój walor.
Często zapominają, że ten ich „obiektywizm” może być wątpliwy. Psychoterapeuci obserwują to np. w trakcie pracy z rodzinami. Rodzice zarzucają dziecku kłamstwo, ale głębsza rozmowa pokazuje, że ono inaczej zrozumiało daną sytuację, miało inne intencje i w swoich oczach wcale nie kłamało. To, co jedna osoba odbiera jako nieprawdę, może być dla drugiej świętą prawdą.

No to zacznijmy inaczej – od definicji prawdy. Filozofowie od wieków starają się odpowiedzieć na pytanie, czym ona jest. Jedni uważają, że dojście do niej w ogóle nie jest możliwe; inni, jak Sokrates, zachęcają do jej szukania. Jak prawdę widzą psycholodzy?
Z punktu widzenia psychologii prawdą jest to, co przeżywa dana osoba. Mówimy więc o prawdach subiektywnych, wersjach lub mapach obiektywnie istniejącej rzeczywistości, która jest różnie postrzegana i kształtowana w naszych umysłach. Badania prowadzone za pomocą funkcjonalnego rezonansu magnetycznego pokazują, że nasze mózgi różnie reagują na daną sytuację, w zależności od wcześniejszych doświadczeń oraz parametrów biologicznych. Złudzeniem jest, że możemy do końca zrozumieć doświadczenia innej osoby. Nawet gdy posługujemy się wspólnym językiem oraz systemem kodów niewerbalnych, nie mamy dostępu do jej perspektywy.

Ja My Oni „Odkryj swoje ja” (100078) z dnia 03.02.2014; Nie dać się samemu sobie; s. 30
Reklama