Poczucie skuteczności należy do sfery naszych przekonań na własny temat. Krótko mówiąc, to odpowiedź, której udzielamy sobie na pytanie: Co jestem w stanie zrobić i z jakim efektem? To wiara, że mogę podjąć dane działanie i doprowadzić je do końca. Nie chodzi tu jednak o przekonanie, że przyniesie ono zysk albo wyjątkowo dobry rezultat. To byłaby wiara w sukces. W poczuciu skuteczności chodzi o samą możliwość działania.
Albert Bandura, psycholog zajmujący się procesem uczenia się, wprowadził to pojęcie do nauki jeszcze w latach 60. ubiegłego wieku i od tego czasu cieszy się ono dużą popularnością. Jak policzono, poczucie skuteczności zostało uwzględnione w badaniach ponad 10 tys. razy, a tylko w 2004 r. przeciętnie codziennie publikowano 1,67 artykułu na ten temat. Również praktycy bardzo lubią to pojęcie – zbudowanie w kliencie czy pacjencie poczucia własnej skuteczności to nierzadko cel psychoterapii lub coachingu.
Nic dziwnego. Osoby, które mają silne przekonanie o swojej skuteczności, widzą siebie jako aktywnych graczy, podmiotowych, samodzielnych, wystarczająco zdolnych, żeby dawać sobie radę. Z przekonaniem tym wyraźnie łączy się poczucie kontroli – wierzą one, że nie los ani nie inni ludzie wpływają na kształt ich życia, ale że głównym źródłem wyborów i działań są oni sami.
Ci natomiast, u których przekonanie to jest słabe, widzą siebie jako pionki rozgrywane przez innych lub przez bezimienne fatum. Nie wierzą, że swoimi działaniami realnie na coś wpływają, nie dowierzają swoim talentom, wątpią w siebie. Trudniej jest im także zdecydować się na rozpoczęcie działania, szczególnie wtedy gdy jego wynik nie jest pewny i istnieje ryzyko, że pojawią się jakieś trudności.