W naturalnym porządku życia dziecko – za młodu czy też w dorosłości – musi zmierzyć się ze śmiercią rodziców. Wydawałoby się, że jesteśmy z tym najoczywistszym faktem oswojeni. Przedwczesna śmierć rodziców to dla dziecka dramat, dla innych jego bliskich – bardzo wymagająca, trudna sytuacja. Ale czy w dorosłości też można mówić o osieroceniu? Czy odejście rodziców zawsze wiąże się z trudnym przeżyciem i emocjami? Czy powinniśmy inicjować jakiś rodzaj pożegnania – i ci, którzy zostają, i ci, którzy wiedzą, że zbliża się zmierzch ich życia?
Wszystko zależy od tego, jak postrzegamy śmierć, czy potrafimy o niej rozmawiać, czy jest tematem tabu. Nie ma większego znaczenia, czy śmierć przychodzi po długiej chorobie czy ze starości. Zawsze jest jakiś sposób, żeby o tym rozmawiać. Pomóc tym, których osierocimy. Tym, którzy odchodzą. I pomóc sobie, gdy człowiek zostaje sierotą.
Czy w ogóle można i należy pożegnać się z małym dzieckiem
Kiedy mówimy małemu dziecku: „mama odeszła”, ono myśli: „to zaraz wróci”. Bożena Winch, psychoterapeutka, twierdzi, że dziś dzieciom trudno wyobrazić sobie, co to znaczy, że ktoś umiera: – Gry komputerowe mieszają maluchom w głowach. Każdy ma po pięć żyć i dzieci przyjmują to bez cienia wątpliwości. O śmierci trzeba mówić dzieciom konkretnie, przygotowywać, trzymać za rękę, tłumaczyć. Trudno wytłumaczyć jej nieodwracalność. Jednak jeśli nawet nie próbujemy, to dzieci na pewno nie zrozumieją, o co chodzi w tym odchodzeniu na zawsze. Bożena Winch opowiada o dziesięciolatku, który widział, jak tata umiera na raka, był na jego pogrzebie, ale potem zadał porażające pytanie: „A kiedy tata wróci na kolację?