Ja My Oni

Człowiek bez czucia

Czy da się żyć bez uczuć?

Od dawna wiadomo, że psychopaci pozbawieni są m.in. zdolności wczuwania się w emocje innych ludzi i reagowania na nie w adekwatny sposób. Od dawna wiadomo, że psychopaci pozbawieni są m.in. zdolności wczuwania się w emocje innych ludzi i reagowania na nie w adekwatny sposób. Mirosław Gryń / Polityka
Jak w mózgu rodzi się empatia i co się dzieje, gdy ten mechanizm szwankuje.
materiały prasowe

Zło nie ma w sobie nic z metafizyki. Jego źródłem jest brak empatii dla drugiego człowieka – dowodzi w swojej książce „Teoria zła. O empatii i genezie okrucieństwa” znany brytyjski psychiatra Simon Baron-Cohen.

Temat książki tego znanego badacza autyzmu z University of Cambridge jest tak ważny i fascynujący, że aż niebezpieczny. Stara się on bowiem odpowiedzieć na fundamentalne pytania: czym jest i skąd się bierze ludzkie zło? Dla Barona-Cohena zło nie jest jakąś tajemniczą siłą pchającą człowieka do okrutnych czynów. Autor postuluje zdefiniować je jako brak empatii. Czyli deficyt jednej z najważniejszych i najbardziej niesamowitych ludzkich cech. Wprawdzie obecnej w jakiejś formie u innych zwierząt (szczególnie tych obdarzonych dużym mózgiem, jak nasi kuzyni szympansy), jednak w przypadku ­Homo sapiens – skomplikowanej i wyjątkowo istotnej dla życia społecznego (co nie stoi w sprzeczności z tym, że powstała ona na drodze biologicznej ewolucji).

Czym dokładnie dla Barona-Cohena jest empatia? To „zdolność rozpoznawania myśli lub uczuć innej osoby oraz reagowania na jej myśli i uczucia odpowiednią emocją”. Ta „odpowiednia emocja” oznacza np. smutek i współczucie, gdy ktoś inny mówi, że zmarła mu bliska osoba. Brak owej zdolności adekwatnego „rozpoznawania i reagowania” może wieść człowieka do czynów okrutnych, bo wówczas „innego” traktujemy jak przedmiot, a nie czującą, wrażliwą i podobną do nas istotę.

Autor, opisując empatię, nie ogranicza się tylko do jej definiowania. Pokazuje m.in., jak się ją mierzy za pomocą kwestionariuszy. Stara się także spojrzeć na tę ważną ludzką cechę od strony biologii i chemii naszego mózgu.

Ja My Oni „Jak przetrwać życiowe dramaty” (100082) z dnia 26.05.2014; Gdy jest inaczej, niż być miało; s. 76
Oryginalny tytuł tekstu: "Człowiek bez czucia"
Reklama