Ja My Oni

Oto jest pytanie

Ludzka żądza posiadania

Erich Fromm (1900–80) Erich Fromm (1900–80) Portfolio/Leemage / EAST NEWS
Jak Erich Fromm rozumiał dylemat „mieć czy być”.

Wśród rozlicznych filozofów, przywódców religijnych, uczonych, którzy zastanawiają się od wieków nad ludzką żądzą posiadania, szczególne miejsce ma Erich Fromm (1900–80), filozof, psycholog, socjolog – jeden z ważniejszych myślicieli XX w. Do jego rozprawy dotyczącej egzystencjalnego rozumienia konsumpcji „Mieć czy być” (1976 r.) odwołują się nieomal wszyscy współcześni badacze psychologii rynku i – co oczywiste – autorzy tego wydania naszego Poradnika (patrz tekst obok). Zdaniem Fromma, nawet jeśli człowiekowi wydaje się, że coś posiada, to w istocie nie ma nic, gdyż posiadanie jest tylko przejściowym momentem w procesie życia. Wyróżnił on dwa podstawowe wymiary ludzkiej egzystencji – modus bycia i modus posiadania.

Posiadanie wiąże się z pojęciem własności, a w szczególności własności prywatnej, która wraz z rozwojem społeczeństwa ewoluowała w stronę coraz bardziej złożonych form. Kiedyś wszystko, co człowiek posiadał, było otaczane szacunkiem i wykorzystywane przez maksymalnie długi czas. W drugiej połowie XX w. ludzie przestali wykazywać tego rodzaju przywiązanie do posiadanych dóbr, głównie z powodu możliwości łatwego nabywania nowych produktów na rynku. Wartością stała się konsumpcja sama w sobie, a nie przechowywanie i dbanie o jak najdłuższą wydajność konkretnej rzeczy. Erich Fromm nazywa przejściowe nabywanie towarów, posiadanie i użytkowanie, wyrzucenie lub wymianę na lepszy model błędnym kołem konsumpcji. Radość z posiadanych dóbr stała się pozorna, bo krótkotrwała. Owa chwilowość wynika z faktu, że bardzo krótko czekamy na dane dobro, a jednocześnie wchodzimy w posiadanie innych nowych rzeczy.

Ja My Oni „Pieniądze: urok i ułuda” (100090) z dnia 02.02.2015; Dlaczego chcemy mieć; s. 17
Oryginalny tytuł tekstu: "Oto jest pytanie"
Reklama