Ja My Oni

Radykalnie różni radykałowie

Konflikty polityczne a ekstremizm

Prof. dr hab. Urszula Jakubowska Prof. dr hab. Urszula Jakubowska Leszek Zych / Polityka
Prof. Urszula Jakubowska o ideowości, ortodoksji, fundamentalizmie, fanatyzmie – skąd w ludziach takie postawy?

Joanna Cieśla: – Lubi pani ekstremistów?
Prof. dr hab. Urszula Jakubowska: – Dobrze, że są. Ekstremizm jest niebezpieczny ze względu na metody działania – rości sobie prawo do zawłaszczania świata i budowania go na własnych prawach. Ale też unaocznia konflikty, pozwala na ich nazwanie. Jeśli w sposób niezwykle wyrazisty – choćby przykuwając się do drzew – ludzie pokazują, że coś stanowi dla nich istotną wartość, dla której są w stanie narazić zdrowie, to rozszerza się w ten sposób świadomość społeczną, skłania do rozwiązania problemów. Rzecz jasna nie chodzi o sytuację, gdy ktoś naraża w imię własnych wartości zdrowie i życie innych ludzi.

Czym się różni człowiek ideowy od fanatyka

W takim razie kiedy ekstremizm się zaczyna? Co go odróżnia od ideowości?
Ludzie ideowi to ci, którzy wierzą w swoje przekonania, idee. Ale można wierzyć bardzo mocno i nie narzucać przekonań innym. W przypadku religii tak się odróżnia ortodoksję od fundamentalizmu i to samo odnosimy do innych obszarów. Poglądy ekstremistyczne natomiast nie dopuszczają wyjątków od jakiejś reguły – są jednowymiarowe i związane z dążeniem do konfrontacji, z przekonaniem, że są jedynie słuszne i wszyscy powinni je wyznawać. Jest też inne ujęcie ekstremizmu, które ma charakter statystyczny. Zakłada, że te ugrupowania czy partie, których jest mało, są ekstremistyczne, większość to centrum.

Jak się do tego mają nazistowskie Niemcy?
No właśnie… Są też spory, czy ekstremizm jest stopniowalny. Moim zdaniem tak. Czym innym jest emocjonalna, ba!, nawet niegrzeczna dyskusja, a czym innym podkładanie bomb.

Ja My Oni „Psychologia i polityka” (100095) z dnia 26.04.2015; Ci, którzy są rządzeni; s. 112
Oryginalny tytuł tekstu: "Radykalnie różni radykałowie"
Reklama