Ja My Oni

W niewoli emocji

Psychologia polityczna zamiast ideologii

Theodor W. Adorno. Theodor W. Adorno. EAST NEWS
Wielcy myśliciele naszej epoki o polityce i politykach, czyli jak psychologia zastąpiła klasyczne ideologie.
Abdykacja cesarza. Obraz Paula Delaroche „Napoleon w Fointainebleau”.The Print Collector/Corbis Abdykacja cesarza. Obraz Paula Delaroche „Napoleon w Fointainebleau”.

Pod koniec XX w. psychologia polityczna wdarła się do rzemiosła polityków. Psychologowie społeczni zajmują się dziś świadomością ekologiczną, socjalizacją, przemocą, terroryzmem, antysemityzmem i ksenofobią, świadomością zbiorową, mediacją w sytuacjach kryzysowych, kampaniami propagandowymi, mechaniką wdrażania reform i przełamywania oporów, stowarzyszeniami pozarządowymi i partiami, demokracją przedstawicielską i bezpośrednią, skutkami bezrobocia i dezintegracji, a także oceniają osobowość polityka. Eksperci od marketingu stylizują psychiczny wizerunek polityka, a agencje PR konturują mu „pod publiczkę” tematy i sposób komunikacji z wyborcami. Bo politycy mają budzić emocje. „Masz wizje – idź do okulisty”, mawiał Helmut Schmidt. Słowem: psychopolityka wyparła klasyczne ideologie – socjalizm, konserwatyzm, liberalizm, nacjonalizm, owe wielkie wspólnoty światopoglądowe kształtujące obraz świata, spajające ludzi i wyznaczające cele polityczne. Psychologia polityczna stała się nie tylko narzędziem objaśniania świata polityki, ale także kluczowym instrumentem do jej uprawiania, już nie tylko techniką, ale wręcz istotą rządzenia.

Psychologia o politycznej naturze człowieka

W początkach XIX w. dla jednych człowiek był poddanym hierarchii danej od Boga; dla innych – częścią narodowego stada. Jeszcze Georg Hegel (1770–1831) Napoleona nazywał „duchem świata w siodle”. Ale sto lat później dla freudystów Napoleon był już tylko narcyzem kompensującym żądzą władzy nad światem kompleks niskiego wzrostu. W 1848 r. Marksa i Engelsa nie obchodziło, na ile frustracje seksualne młodych robotników napędzają rewolucję, ale już w 1894 r.

Ja My Oni „Psychologia i polityka” (100095) z dnia 26.04.2015; Znaki przeszłości, znaki przyszłości; s. 175
Oryginalny tytuł tekstu: "W niewoli emocji"
Reklama