Na co choruje zdrowy człowiek
Co sprawiło, że człowiek jest dziś kruchy psychicznie
Nie ma pewnie na świecie istoty ludzkiej, która przez całe swoje życie pozostawałaby w niewzruszonej równowadze psychicznej. Której nie imałyby się lęki i niepokoje. Która przyjmowałaby bez bólu ciosy i straty. Kochałaby i była kochana bez zwątpień i cierpień. Z ludźmi żyła tak, by we wszystkich mieć przyjaciół, w nikim wroga. Nie podejmowałaby durnych, impulsywnych decyzji. Umiałaby zawsze cieszyć się z tego, kim jest i co ma, a nigdy nie tęsknić za tym, czego życie jej skąpi.
Ludzie o takim stanie pewnie marzą, choć być może idealnie wymodelowany cyborg po prostu by nie przeżył. Jak przekonuje nauka – biologia, psychologia, antropologia – ewolucja wyposażyła człowieka w kłopotliwą psychiczną chwiejność z premedytacją, dla dobra gatunku. W logice biologii mamy oczywiste zadanie: urodzić się, przetrwać, zostawić swoje geny, umrzeć. Toteż rozmaite struktury fenomenalnie rozbudowanego mózgu robią wszystko, by człowiek – dla osiągnięcia tych celów – działał na skróty, a czasem i na oślep. Zakochiwał się bez sensu. Na wyrost wietrzył wrogów i niebezpieczeństwa. Zazdrościł, żywił zawiść, cierpiał, gdy poniesie stratę, bał się choroby i śmierci.
Tyle że w fenomenalnie rozbudowanym mózgu gnieździ się też umiejętność autorefleksji. Toteż człowiek męczy się ze sobą i z innymi. Dziś – można odnieść wrażenie – bardziej niż kiedykolwiek w swej historii. Choć cywilizowany świat wydaje się odległy od pierwotnej jaskini, trud istnienia jakby narastał. Lęki, fobie, nerwice, depresje, kłopoty z poczuciem własnej wartości, samotność, porażki w budowaniu trwałych związków i wychowywaniu dzieci, dewastujące nałogi, śmiertelnie groźne zaburzenia odżywiania, skłonności samobójcze… Czy to wszystko było wkomponowane w istnienie człowieka od zawsze, a teraz po prostu specjaliści lepiej potrafią bóle dusz rozpoznać, ponazywać i uszeregować w tabelach statystycznych?