Pracownicy Tatrzańskiego Parku Narodowego w 2012 r. odnaleźli w górskim szałasie młodego mężczyznę. Był skrajnie wyczerpany – wyziębiony i głodny. Nie reagował na pytania lekarzy i policjantów, nie było więc wiadomo, kim jest. Jego wychudzoną twarz – zobojętniałą, z nieruchomym wzrokiem – pokazały telewizje. Rodzina i przyjaciele rozpoznali Włodzimierza, chorążego, który na misjach w Iraku i Libanie odpowiadał m.in. za rozpracowywanie wroga i werbowanie agentów.
Historia „człowieka z gór” obiegła prawie wszystkie media. Opowiedziano też ponownie inne historie weteranów, którzy po powrocie z misji nie byli w stanie odnaleźć się w dawnej rzeczywistości. Jak choćby tego, który po odbyciu służby w Afganistanie odszedł z wojska, a któregoś dnia po prostu wyszedł z domu i wędrował przed siebie. Po kilku tygodniach odnaleziono go w Szwecji. Miał takie odmrożenia, że nieomal nie amputowano mu nóg. W tym kontekście padały określenia stres bojowy i PTSD.
Powroty, które bolą
Na wojnie oprócz bliskości niebezpieczeństwa stresujące może być wszystko. Tęsknota za rodziną, smakiem polskiego chleba, upał, brak intymności. Naprawdę niebezpieczne może okazać się nagromadzenie tych stresogennych czynników. Trudnym doświadczeniem może być paradoksalnie także sam powrót z misji. Szczególnie kiedy okazuje się, że domowa rzeczywistość, jaką żołnierz pamięta sprzed wyjazdu, wygląda inaczej. Żona, która wcześniej potrzebowała męskiego wsparcia, nauczyła się radzić sobie bez niego, a dzieci mają swoje sprawy. I nikt nie pyta o jego życie podczas służby, za to każdy chce wiedzieć, ile przywiózł pieniędzy lub ilu ludzi zastrzelił.