Psychologia akademicka (której – jako autorzy tego Poradnika – z przekonaniem hołdujemy) przejawia, niestety, skłonność do zgoła inżynieryjnego języka. Proces, tendencja, prognostyk, relacja, korelacja... Słowa – redaktorskie zmory, bo odbiorą wdzięk każdemu artykułowi. Jednak upodobanie do nich wydaje się uzasadnione: zapewne taka właśnie terminologia ma podkreślać naukowy, wręcz ścisły charakter dziedziny, która zajmuje się czymś wciąż tak niepojętym, niejasnym i nieprzewidywalnym, jak ludzka psychika. Ów sztywny słownik jest więc swego rodzaju sztuczką oddziałującą na podświadomość.
Człowiek ma to do siebie, że uwielbia sztuczki i z niezwykłą łatwością im ulega. Od zarania bawią go magowie i iluzjoniści. Uwodzą charyzmatyczni szalbierze (również polityczni). Przeciętny człowiek XXI w. wciąż chce wierzyć we wróżby, horoskopy, duchy przybywające z zaświatów i uzdrowicielskie moce, jakimi niektórzy z nas podobno dysponują. I nawet w tych, którzy uważają się za racjonalistów, tli się jeszcze strach przed czarnym kotem przebiegającym drogę.
Co na to wszystko akademicka psychologia? Ano, próbuje rozwikłać zagadkę owych niezwykłych – prawdziwych czy domniemanych – właściwości i umiejętności ludzkiego umysłu. Z jednej strony przygląda się inteligencji, erupcjom geniuszu, intuicji, sile woli, bo to wszystko naprawdę istnieje i świadczy o potędze i doskonałości konstrukcji, jaką jest ludzki mózg. Z drugiej strony bada podatność na omeny i omamy, przywidzenia i złudzenia, bo to z kolei świadczy o mizerności i chwiejności organu, z którego Homo sapiens jest taki dumny.
Szukamy w tym wydaniu odpowiedzi na pytanie, co sprawia, że człowiek raz bywa imponująco mądry, raz beznadziejnie głupio daje się nabierać i pozwala sobą manipulować.