Wawrzyniec Smoczyński: – Kim był William Troeller?
Amity Shlaes: – Chłopcem z Brooklynu, którego rodzina nie miała dość jedzenia. Odcięto im prąd, jego ojciec leżał w szpitalu. William powiesił się. Według artykułu w „New York Timesie” z tamtego czasu wstydził się prosić innych o jedzenie.
Dlaczego zaczyna pani swoją książkę od tej historii?
Bo ona jest symptomatyczna. To się stało w drugiej połowie lat 30. XX w., prawie dekadę po wybuchu Wielkiej Depresji. W Stanach wciąż panował głód i bezrobocie. Depresja trwała bardzo długo, były gorsze i lepsze okresy – gdy Troeller popełnił samobójstwo, mieliśmy akurat depresję w depresji. Stany przeżyły zapaść w 1929 r., potem prawie wyszliśmy na prostą i znowu ześlizgnęliśmy się w depresję. To było dramatyczne załamanie o dwóch dnach.
Amerykanie głodowali przez całe lata 30.?
Oczywiście nie każdego roku. Ale od 1929 do 1940 r. były okresy znaczącego głodu, niedostatku i bezrobocia. To, co przeżywamy dzisiaj, jest nieporównywalne z tamtą biedą. Są analogie w sferze działania rynków, ale w Stanach nikt nie głoduje dziś wskutek ostatniego kryzysu.
Skąd wzięła się Wielka Depresja?
Przyczyn było wiele. Po pierwsze, rynek akcji za bardzo urósł i doszło do krachu. Przez dekadę poprzedzającą kryzys indeks giełdy nowojorskiej krążył wokół 100 punktów, potem w kilka lat wystrzelił do 381. Ludzie stracili fortuny w Czarny Wtorek, ale nie każdy krach powoduje depresję. Drugim czynnikiem był słaby system bankowy. W USA dominowały pojedyncze banki, gdyż większość stanów zakazywała tworzenia oddziałów. W 1921 r. mieliśmy aż 31 tys. banków, ale nie były one połączone w żadne sieci, więc każdy mógł liczyć tylko na siebie.