Niewielka zwykła historia

Marii Curie – Albert Einstein. Przyjaźń na styku dwóch różnych wszechświatów

4 lipca 2019

Skłodowska i Einstein spotkali się w 1911 r. w Brukseli, na I konferencji Ernesta Solvaya. Einstein przyjechał tam zainteresowany teoriami fizyki kwantowej. Maria zrobiła na nim olbrzymie wrażenie. Getty Images

„Szanowna Pani Curie, bardzo podziwiam pani intelekt, energię i uczciwość” – pisał Albert Einstein do naszej rodaczki. Znali się, cenili wzajemnie i przez ponad 20 lat utrzymywali kontakty, także towarzyskie.

Science Source/BEW Maria Skłodowska-Curie w swoim laboratorium

Tekst został opublikowany w POLITYCE w sierpniu 2015 roku.

Jest to taka niewielka zwykła historia. Urodziłam się w Warszawie w rodzinie profesorskiej. Wyszłam za mąż za Piotra Curie i miałam dwoje dzieci. Dzieło moje naukowe wykonałam we Francji” – pisała o sobie Maria Skłodowska.

Niewielka historia? Jak na kobietę żyjącą na przełomie XIX i XX w., która nie rezygnując z założenia rodziny, zdobyła gruntowne wykształcenie na Sorbonie, wzbogaciła tablicę Mendelejewa o dwa promieniotwórcze pierwiastki (rad i polon), otrzymała dwukrotnie Nagrodę Nobla (najpierw z fizyki w 1903 r., następnie z chemii w 1911 r.) i ponad 20 doktoratów honoris causa – to chyba niemało?

Z perspektywy czasu widać, jak bardzo jej zawodowe odkrycia zmieniły obraz nauki i świata. Czy miała tego świadomość w lipcu 1934 r., kiedy umierała na białaczkę spowodowaną długoletnim kontaktem z substancjami promieniotwórczymi i promieniami Roentgena? W jednej z wielu sporządzonych przez siebie notatek Maria Curie zawarła takie credo: „Myślę, że w każdej epoce można mieć życie interesujące i użyteczne, a o to głównie chodzi, aby go nie zmarnować”. I żyła intensywnie do ostatnich chwil.

Od teorii do praktyki

„Odkrycie zjawiska promieniotwórczości poprzedziły lata wytrwałej pracy, a wcześniej żmudnej nauki”. Tak mógłby się zaczynać rozdział podręcznika do fizyki lub chemii, gdyby parą naukowców, która stała za tym odkryciem, nie było małżeństwo Curie.

Bo w ich przypadku wszystko poszło szybciej. Poznali się w 1894 r., a już rok później wzięli ślub. Zaledwie trzy lata wcześniej Maria przyjechała do Paryża studiować na Wydziale Nauk Ścisłych Sorbony i ukończyła fizykę z najwyższą oceną na roku. Zanim w 1898 r. odkryje polon i rad, zdąży jeszcze urodzić pierwszą córkę Irenę, obroni drugi dyplom z matematyki i otrzyma we Francji uprawnienia nauczycielskie.

Niezbędnik Inteligenta „Wielkie teorie i odkrycia naukowe” (100099) z dnia 07.09.2015; Epoka przełomów; s. 64

Oryginalny tytuł tekstu: "Niewielka zwykła historia"

Paweł Walewski

Absolwent Wydziału Lekarskiego Śląskiej Akademii Medycznej w Katowicach (obecnie Śląskiego Uniwersytetu Medycznego) oraz Wydziału Dziennikarstwa UW. Od 1996 r. na stałe w tygodniku „Polityka”, gdzie zajmuje się tematyką zdrowotną i społeczną, ale jest również dziennikarzem naukowym, popularyzującym osiągnięcia polskiej i zagranicznej medycyny. Poza „Polityką” publikuje m.in. w miesięczniku „Wiedza i Życie”, portalu „Cancerworld”, magazynie Okręgowej Izby Lekarskiej „Puls”. Laureat wielu krajowych i międzynarodowych nagród prasowych, m.in. Grand Press, The Best European Cancer Reporter Award, Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich oraz Niemieckich Dziennikarzy Medycznych. Za swoją działalność promującą edukację zdrowotną otrzymał tytuł Dziennikarza Medycznego Roku 2021, Rzecznika Chorych na Raka i nagrodę Czerwonej Kokardki przyznawaną przez środowiska osób żyjących z HIV/AIDS oraz „Złote Pióro Farmacji”.