Wielkie Teorie i Odkrycia Naukowe – 100 lat teorii względności Alberta Einsteina

Niezbędnik Inteligenta POLITYKI – w sprzedaży

Sto lat temu, w listopadzie 1915 r. Albert Einstein przedstawił w Berlinie, podczas posiedzeń Pruskiej Akademii Nauk wyniki swych prac, które składają się w Ogólną Teorię Względności. Tak zaczęła się jednak z najważniejszych rewolucji naukowych w dziejach. Jeszcze dekadę wcześniej fizycy martwili się, że wszystko zostało już odkryte i niewiele pozostało roboty dla przyszłych pokoleń naukowców. Albert Einstein, choć najwybitniejszy wówczas umysł, nie był jedynym rewolucjonistą naukowym. Kosmologia, fizyka, matematyka, chemia, psychologia rodziły się niejako od nowa. Runęły stare pewniki, pojawiły się nowe koncepcje i teorie wyjaśniające tajemnice człowieka i świata w którym żyje.

W stulecie Ogólnej Teorii Względności proponujemy „Niezbędnik Inteligenta”, w którym:

• Opowiemy, co się tak naprawdę wydarzyło w 1915 r. w szerokim kontekście ówczesnych przemian w nauce;
• Pokażemy, jakie jeszcze tajemnice najbardziej emocjonują naukowców;
• Pokażemy kulisy naukowej pracy, w jaki sposób odkrycia naukowe sprzężone są z postępem techniki (a dokładnie rozwojem narzędzi badawczych).

Spis tematów:

1. Ogólna Teoria Względności:
   1. Albert Einstein, sylwetka człowieka – rozmowa Edwina Bendyka z prof. Erykiem Infeldem, fizykiem, synem Leopolda Infelda, asystenta Einsteina;
2. Ogólna Teoria Względności, wszystko co trzeba wiedzieć, żeby zrozumieć co się wydarzyło 100 lat temu, czym Ogólna Teoria Względności różni się od Szczególnej Teorii Względności i dlaczego prace Einsteina mają do dziś takie znaczenie. Tekst wzbogacony o kolumnową ramkę o eksperymentalnych dowodach potwierdzających OTW; Jerzy Kowalski-Glikman;
3. Wyjątkowość geniuszu Einsteina – Ogólna Teoria Względności to pierwsza w dziejach nauki teoria, która powstała bez inspiracji obserwacjami eksperymentalnymi. Istotę intelektualnego osiągnięcia Einsteina wyjaśnia w tekście napisanym specjalnie dla nas Lee Smolin;
4. Mistrz wielu wymiarów – Bernhard Riemann. Mistyk, geniusz i nędzarz. Gigant, na ramionach którego Einstein zbudował swoją teorię; o matematycznych inspiracjach dla Ogólnej Teorii Względności opowiada matematyk Jan Kordos w rozmowie z Przemkiem Bergiem;
5. Kwantowanie grawitacji – opowieść o drugiej wielkiej teorii fundującej współczesną fizykę, teorii kwantów oraz heroiczne próby zespolenia jej z Ogólną Teorią Względności, z natury niekompatybilnej z kwantami; Jerzy Kowalski-Glikman;
6. Wszystko, czyli nic – kandydatki na teorie wszystkiego, następczynie teorii Einsteina; Krzysztof Meissner;
7. Kosmologia współczesna – Marek Demiański;
8. Dzieje czasu, czyli jak zmieniło się rozumienie czasu wprowadzone przez Newtona, opowiada filozof dr Andrzej Wajs w rozmowie z Przemkiem Bergiem;
9. Ogólna Teoria Względności i kultura:
   1. Einstein schodzący po schodach – Ogólna Teoria Względności i jej wpływ na współczesnych Einsteinowi (Duchamp, Picasso, Dali); Olaf Szewczyk;
   2. Na skróty przez czasoprzestrzeń – Ogólna Teoria Względności w kulturze popularnej; Olaf Szewczyk;
10. Inne wielkie teorie, które ukształtowały współczesne rozumienie świata:
    1. Zygmunt Freud i psychoanaliza oraz kolejne przełomy w psychologii, pojedynek dwóch geniuszów (za życia Freuda i Einsteina trwał między nimi spór, który jest większym geniuszem); Joanna Cieśla;
    2. Duch Darwina i teoria ewolucji; Marcin Ryszkiewicz;
    3. Polka potrafi, czyli Maria Skłodowska-Curie, jej wpływ na Einsteina i odkrycie promieniotwórczości; Paweł Walewski;
    4. Kod życia, czyli genetyka od Gregora Mendla do biologii molekularnej; Paweł Walewski;
    5. Cantor, Kurt Gödel i Alan Turing, czyli koniec matematyki jaką znaliśmy; Przemek Berg;
    6. Mendelejew, czyli prawo okresowości w chemii i pościg za kolejnymi pierwiastkami; Mateusz Sydow;
    7. Kognitywistyka – umysł wyjaśniony czy utracony? Mateusz Hohol;
    8. Motyl amazoński, czyli teoria chaosu i systemów złożonych; Andrzej Hołdys;
    9. O teoriach nauk społecznych – dlaczego różnią się od teorii przyrodniczych? Edwin Bendyk;
11. Jak się rodzą przełomy naukowe:
    1. Od odkrycia do paradygmatu; Andrzej Hołdys;
    2. Teleskop, mikroskop, komputer – rola instrumentów badawczych w rewolucjach naukowych; Andrzej Hołdys;
12. Przyszłość:
    1. Co zostało do odkrycia? Tomasz Rożek;
    2. Bóg i nauka – czy istnieje sprzeczność między poznaniem naukowym a wiarą? Marcin Rotkiewicz;
    3. Wiedza w świecie komputerów i wielkich zbiorów danych – nowy paradygmat czy koniec nauki? Edwin Bendyk.

Niezbędnik Inteligenta „Wielkie teorie i odkrycia naukowe” w cenie 16,99 zł ma 116 stron i jest dostępny w dobrych punktach sprzedaży prasy.