To dzień, w którym w 1918 r. powstał Tymczasowy Rząd Ludowy Republiki Polskiej z premierem Ignacym Daszyńskim. POLITYKA od lat świętuje początki polskiej niepodległości, organizując z lubelską Galerią Labirynt debaty na najważniejsze społecznie i politycznie tematy.
Szkoła i edukacja zajmowały centralne miejsce w polskiej myśli społeczno-politycznej: wystarczy przypomnieć słowa Jana Zamoyskiego, dzieło Komisji Edukacji Narodowej, manifest Rządu Ludowego ustanawiający świecką szkołę czy program NSZZ Solidarność przyjęty na I Zjeździe 7 października 1981 r. W solidarnościowej wizji Samorządnej Rzeczpospolitej autonomiczna, wolna od ideologicznego nacisku ze strony państwa szkoła była jednym z filarów przyszłej wolnej Polski.
O kondycji szkoły i edukacji rozmawiały lubelskie nauczycielki i aktywistki: Aleksandra Borzęcka, Ksenia Duńska, Ewa Leonowicz, Jolanta Prochowicz, Sylwia Trzcińska; gospodarzami spotkania byli Edwin Bendyk (POLITYKA) i Alicja Sienkiewicz (Galeria Labirynt). Przedstawiona przez uczestniczki diagnoza niewiele miała wspólnego z marzeniem o szkole formułowanym w programach lepszej Rzeczpospolitej. Podporządkowywanie dyktatowi władzy centralnej (w ramach zapoczątkowanych w 2016 r. przez rząd PiS tzw. reform), ideologizacja, ograniczanie autonomii nauczycieli, chaos w czasie pandemii – to kilka przejawów rozkładu edukacji jako systemu nie tylko kształcenia, ale także kształtowania wartości obywatelskich. Punktem przełomowym był wielki strajk z 2019 r. stłumiony przez rząd przy milczącym społecznym przyzwoleniu.
Czy można jeszcze odbudować autorytet szkoły i nauczycieli? Czy pozostają już tylko próby budowania lokalnych, alternatywnych rozwiązań w oparciu o społeczne zaangażowanie i zasoby samorządowych wspólnot? Szukaliśmy i będziemy szukać odpowiedzi na te pytania.
REDAKCJA