(MŁ, KG)
7 lutego 2014
Transkrypcja wyrazów chińskich
Dla używanych w tekście nazw i terminów chińskich przyjęto stosowaną dziś powszechnie – w Chinach i poza nimi – transkrypcję pinyin. Wyjątkiem są utrwalone w polszczyźnie chińskie nazwy geograficzne, takie jak: Pekin, Szanghaj, Kanton, Hongkong, Makau, Jangcy, Tybet, Mandżuria i osobowe: Konfucjusz, Mencjusz, Sun Yat-sen.
Dla prawidłowego odczytywania nazw i terminów chińskich w tej transkrypcji – w tzw.
Dla używanych w tekście nazw i terminów chińskich przyjęto stosowaną dziś powszechnie – w Chinach i poza nimi – transkrypcję pinyin. Wyjątkiem są utrwalone w polszczyźnie chińskie nazwy geograficzne, takie jak: Pekin, Szanghaj, Kanton, Hongkong, Makau, Jangcy, Tybet, Mandżuria i osobowe: Konfucjusz, Mencjusz, Sun Yat-sen. Dla prawidłowego odczytywania nazw i terminów chińskich w tej transkrypcji – w tzw. języku ogólnonarodowym (putonghua) – potrzebne jest stosowanie się do następujących reguł: • Spółgłoski dzielą się w języku chińskim nie na dźwięczne i bezdźwięczne, jak w językach indoeuropejskich, lecz na przydechowe i bezprzydechowe. Te pierwsze wymawia się z wyrzutem powietrza, co trochę może przypominać dodanie lekkiego h po spółgłosce. Na przykład przydechowe k można przeczytać jako k+h, p jako p+h itd. Te drugie natomiast są na ogół zbliżone do naszych spółgłosek bezdźwięcznych. • Litery w transkrypcji pinyin oznaczające nasze spółgłoski dźwięczne wymawia się zatem podobnie jak nasze spółgłoski bezdźwięczne: b – jak p, z – jak c, d – jak t itd. Litery oznaczające nasze spółgłoski bezdźwięczne wymawia się jako przydechowe: k jak kh, p – jak ph, t jak th, c – jak c+h itd. Są ponadto litery wymawiane inaczej niż po polsku: j wymawia się pośrednio między dź a ć; q – jak ć+h, r na początku sylaby – jak ż (w dialektach może pojawiać się także na końcu sylaby i wtedy czyta się je jako r), w – jak u, x – jak ś, y – jak j. Niektóre spółgłoski (jak nasze sz) zapisuje się także w pininie dwiema literami: zh – czyta się podobnie jak polskie cz; ch – jak cz+h, sh – jak sz. Litera i ma dwa czytania: zazwyczaj jak nasze i, ale po spółgłoskach zwartoszczelinowych czyta się ją jak nasze krótkie y, zatem: zi czyta się jak polskie cy, zhi – jak czy, chi – jak czhy, si – jak sy, ci – jak chy (c+h+y). Ng czyta się jako n tylnojęzykowe, podobnie jak w naszym wyrazie bank. Niektóre samogłoski zmieniają swą wymowę w pewnych połączeniach literowych, np.: yan i ian – wymawia się jak podobnie jak jen (np. Tian czy
Pełną treść tego i wszystkich innych artykułów z POLITYKI oraz wydań specjalnych otrzymasz wykupując dostęp do Polityki Cyfrowej.