DZIEŁA KULINARNE. Wielki bojownik o nowoczesne Chiny, inspirator i współorganizator rewolucji, która w 1911 r. obaliła cesarstwo (art. s. 98), Sun Yat-sen pisał: „Skoro obraz, który raduje oko i dźwięk, który raduje ucho, to sztuki piękne, czemuż nie zalicza się do nich smaku, który raduje podniebienie?”. Głosy zachwytu, wyrażane przez licznych smakoszy, jakie można usłyszeć w chińskich restauracjach o każdej porze roku, wskazują na poparcie dla opinii doktora Sun Yat-sena.
Ta dzisiejsza kuchnia chińska jest owocem wieloetapowego rozwoju i świadomego działania dziesiątek pokoleń mistrzów kulinarnych, gospodyń domowych, ale także śmiałych poszukiwaczy i przypadkowych odkrywców, a niekiedy efektem kaprysów władców i losów żebraków. W jej kształtowaniu mają swój udział: mędrzec Konfucjusz (551–479 p.n.e.), znakomici poeci Du Fu (712–770) i Su Dongbo (1037–1101), plejada wybitnych pisarzy minionych wieków, jak choćby autorzy „Opowieści znad brzegów rzek” – Shi Naian i Luo Guanzhong (1330–1400), „Zapisków o rzeczach dziwnych…” – Pu Songlin (1640–1715), „Ze świata ludzi wykształconych” – Wu Jingzi (1701–54), „Snu w Czerwonym Pawilonie” – Cao Xueqin (1715–63).
Wymienione dzieła – nadal niezwykle w Chinach popularne – dostarczają czytelnikowi setek barwnych, plastycznych opisów nie tylko bankietów czy różnorakich tradycyjnych ceremonii z pogranicza wykwintnej konsumpcji, ale także szczegółowe receptury i technikę przyrządzania smakowitych potraw. Obfitują w informacje o daniach jarskich, przyprawach, sosach, przekąskach, o winie i herbacie.