STALIN O MAO. Gdy Stalin w swoim kremlowskim gabinecie czytał doniesienia z Pekinu o proklamowaniu przez Mao Zedonga w Pekinie 1 października 1949 r. Chińskiej Republiki Ludowej (ChRL), musiał mieć bardzo kwaśną minę, bo oznaczało to zupełną ruinę jego planów. Zwłaszcza gdy analizował deklarację, że naród chiński powstał z kolan i kończy się dominacja cudzoziemców nad Chinami. Stalin wcale nie chciał zwycięstwa w Chinach „chłopskich komunistów” Mao, którzy zaczęli sinizować – czyli wypaczać – marksizm. Do tego jeszcze Moskwa miała podejrzenia graniczące z pewnością, że Mao doprowadzał wielekroć do wsypy Chińczyków przysyłanych do kraju przez Komintern i eliminował brutalnie popleczników Moskwy w partii chińskiej. Wiaczesław Mołotow w 1944 r. tłumaczył ambasadorowi amerykańskiemu w Moskwie brak poparcia dla Mao używając argumentu, że komuniści chińscy nie są w istocie żadnymi komunistami, lecz chłopskimi nacjonalistami. Sam Stalin miał mówić, że Mao jest jak rzodkiewka, czerwona z zewnątrz, a jak poskrobać – w środku biała.
Dlatego po II wojnie światowej, kiedy okazało się, że reżim Guomindangu nie utrzyma się w Chinach, Stalin preferował podział tego kraju na kilka skłóconych podmiotów politycznych, z oddaniem wojskom Mao co najwyżej basenu Rzeki Żółtej. Jednak proklamowanie ChRL – wobec narastającej konfrontacji zimnowojennej – ogłoszono w Moskwie historycznym i wyczekiwanym zwycięstwem całego obozu komunistycznego. Stalin miał zapewne cichą nadzieję, że stopniowo da się popleczników Mao zastępować komunistami moskiewskiego chowu.
SOJUSZ Z ZSRR. By zjednać sobie przywódcę zwycięskiej rewolucji chińskiej, zaczęto prezentować go w Moskwie jako wybitnego teoretyka marksizmu (co wymagało dokonywania rozmaitych korekt w jego dziełach).