W Austrii. Długo nie było pewne, czy nie zostanie Austriakiem z wyboru. Kiedy zaś powrócił do Polski, przez wiele lat w powszechnej opinii uchodził za bawidamka, utracjusza i dandysa, za nic mającego los ginącej ojczyzny. Rodzicami księcia byli Andrzej Poniatowski, austriacki generał i brat króla Stanisława Augusta, oraz Teresa hrabina Kinsky von Weichnitz und Tettau, dama dworu cesarzowej Marii Teresy, należąca do wpływowego rodu magnackiego. Mały Pepi (ur. 1763 w Wiedniu) od urodzenia był rozpieszczany. Przedwczesna śmierć ojca sprawiła, że w wychowaniu syna było niewiele elementów polskości. Przed utratą kontaktu z krajem przodków uchronił Józefa stryj, który zadbał też o jego edukację. Nauczyciele nie zdziałali cudów. „Nawet francuskiej pisowni nigdy się nie nauczył, choć języka tego w młodości zwykle używał”. Z polską było jeszcze gorzej. Podczas wizyty na Uniwersytecie Jagiellońskim w 1784 r. skreślił w księdze gości koślawe słowa: „Jusef xiążę Poniatowski”. Zdecydowanie lepiej posługiwał się językiem polskim w mowie. Bez wątpienia największą przyjemność książę czerpał z ćwiczeń fizycznych. Szybko przyswajał sobie sztukę fechtunku i jazdy konnej. Lubił tańczyć. Z czasem zasmakował w grach karcianych. Był urodziwym młodzieńcem. Niebyt wysoki, ale smukły i harmonijnie zbudowany. Rysami przypominał ojca. Dość szybko zaczął jednak łysieć. Na XIX-wiecznych portretach jego głowę zdobi już dobrze wykonany tupecik. Była w obliczu księcia jakaś miękkość i delikatność, by nie powiedzieć – kobiecość. Opisując charakter księcia, jego najsłynniejszy biograf Szymon Askenazy stwierdził: „Naprawdę przecie uczuciowiec, nerwowiec, na pozór tylko sangwinik, w gruncie trochę melancholik, miał temperament nadmiernie wrażliwy, subtylizujący, łatwo podlegający czarnowidztwu, nieobronny przeciw głębokiej depresji duchowej i przygnębieniu myśli i woli”. Zimą 1780 r. książę Józef wstąpił do armii cesarskiej i służył w niej do 1789 r., awansując do stopnia podpułkownika. Od przedzierzgnięcia się w Austriaka dzielił go jedynie krok. W Polsce. Do Polski Poniatowski powrócił dopiero na wyraźne żądanie króla realizującego uchwałę Sejmu Wielkiego o ściągnięciu oficerów służących za granicą. Pepi został przez stryja awansowany na generała majora, Warszawa zaś nadała mu miano prince charmant – czarujący książę. Z dnia na dzień stał się przywódcą rozbrykanej młodzieży i zasłużył sobie na miano pierwszego playboya stolicy. Wraz z grupą przyjaciół dokazywał do woli, dla żartu lub z powodu zakładu nago na koniu albo w powozie pędził ulicami stolicy. Za jego sprawą w Warszawie nastała moda na nowy rodzaj powozu, tzw. kabriolet. Wybryki Pepiego i jego dość swobodny styl bycia doczekały się zjadliwej krytyki ze strony Juliana Ursyna Niemcewicza na kartach napisanej w 1790 r. i wystawionej rok później komedii politycznej „Powrót posła”. Z bujnych erotycznych związków Poniatowski miał dwóch nieślubnych synów: Józefa Szczęsnego Chmielnickiego (1791–1860) oraz Józefa Ponityckiego (1809–55). Przystąpienie króla do targowicy w 1792 r. rzuciło na księcia cień. Pomimo wojskowych zasług w wojnie z Rosją przez kilkanaście następnych lat był postrzegany jako bezideowy arystokrata goniący za urokami życia. Opinię zszargały mu doniesienia na temat jego hulaszczego życia na emigracji w Belgii i Wiedniu, gdzie wyjechał po powstaniu kościuszkowskim, a po powrocie do kraju w 1798 r. – nieustające bale i skandale towarzyskie związane ze sławnym pałacem Pod Blachą. Przy Napoleonie. Opamiętanie przyszło w listopadzie 1807 r. wraz z pojawieniem się nad Wisłą Francuzów. Poniatows