Pomocnik Historyczny

Ślady epoki

Ślesin, łuk triumfalny z orłem napoleońskim. Ślesin, łuk triumfalny z orłem napoleońskim. MArek Henzler / Archiwum prywatne
Napoleon pozostał w polskiej przestrzeni w postaci licznych obiektów nazwanych jego imieniem. Czy wszędzie tam był?
Kamieniec Suski, ruiny pałacu.Marek Henzler/Archiwum prywatne Kamieniec Suski, ruiny pałacu.

NAPOLEONOMANIA. Gdyby dać wiarę ludowym przekazom, to cesarza Francuzów gościła większość polskich miast. Biwakował i posilał się on pod kilkudziesięcioma dębami, a kraj przemierzał wieloma traktami. Z kilku gór i wzgórz dowodził wojskami. Ma w Polsce cesarz swoje zajazdy, studnie, ławki, bramy i łuki. W Białymstoku, w którym nigdy nie był, stoi nawet Domek Napoleona. Tak miejscowi zwą postawiony 17 lat po jego zgonie klasycystyczny budynek komory celnej.

Ta duża liczba historycznych i pseudohistorycznych pamiątek to wyraz sentymentu do napoleońskiej legendy. Sentymenty napoleońskie wzrosły zwłaszcza w dobie powstania styczniowego, kiedy liczono, że z pomocą przyjdzie Polakom panujący we Francji cesarz Napoleon III. Drugą falę napoleonomanii Polska przeżyła w 1921 r. W stulecie śmierci cesarza zorganizowano huczny Obchód Napoleoński. Francja na wielką Wystawę Napoleońską w Warszawie, której katalog wylicza 1277 pozycji, wypożyczyła kilka relikwii napoleońskich, m.in.: maskę pośmiertną cesarza, szpadę, kapelusz, wielką wstęgę, order i gwiazdę Legii Honorowej, orła chorągwianego pułku grenadierów i kulę spod Waterloo.

Relikwie i rocznicę fetowano m.in. mszą polową na placu Saskim (dziś Piłsudskiego) z udziałem Naczelnika Państwa. Wtedy odsłonięto też popiersie Napoleona na placu Wareckim, przemianowanym przy tej okazji na plac Napoleona. Pomnik autorstwa Jana Antoniego Biernackiego uznano jednak za nieudany i po paru miesiącach rozebrano, bo ponoć zaczął się rozpadać… Popiersie Napoleona wróciło tam dopiero po 90 latach, w 2011 r. Tyle że już nie według wzoru Biernackiego, ale mjr. Michała Kamieńskiego, twórcy popiersia Napoleona stojącego w latach 1923–39 obok Wyższej Szkoły Wojennej przy ul.

Pomocnik Historyczny „O roku ów: 1812” (100059) z dnia 27.11.2012; PAMIĘĆ I MIT; s. 107
Reklama