Kozacy
Była to nieregularna kawaleria rosyjska, wywodząca się ze zbiegów osiadłych na krańcach imperium. Cieszyli się pewnymi przywilejami i mieli – w przeciwieństwie do chłopów pańszczyźnianych – wolność osobistą. Pozwolono im posiadać broń i tworzyć własne oddziały w zamian za obowiązek obrony granic przeciwko Tatarom, Turkom i ludom Azji Środkowej. Dzielili się na wojska, czyli ziemie, w których zamieszkiwali. Podstawową formacją była sotnia, kilka sotni (najczęściej pięć) tworzyło pułk. Na czele stał ataman, który dowodził bezpośrednio własnym pułkiem atamańskim, liczącym 10 sotni. Kozacy formowani byli głównie na czas wojny. W 1799 r. uczestniczyli w wyprawie Suworowa do Italii i Szwajcarii, potem w kampanii 1807 r., ale najliczniej w końcowych kampaniach – poczynając od 1812 r. Ich szlak bojowy zakończył się w Paryżu na Polach Elizejskich.
Zadaniem kozaków był przede wszystkim udział w działaniach nękających. Nie atakowali nigdy silniejszych od siebie. Starali się uzyskać parokrotną przewagę liczebną i ogniową. Działali podstępem i ten, kto nie znał ich taktyki pozorowanej ucieczki, często wpadał w pułapkę. Tak stało się m.in. z polską jazdą pod Mirem i Romanowem. W kampanii 1812 r., zwłaszcza podczas odwrotu WA spod Moskwy, zyskali ponurą sławę. Napadali głównie na maruderów, licząc na zagrabione w Moskwie łupy. Mordowali bez litości, rzadko biorąc jeńców. Uderzali na przeciwnika w szyku luźnym, bezładną kupą, wydając okrzyk „hurra”. Ich najsłynniejszymi dowódcami byli atamani Płatow i Uwarow.
Podstawową bronią kozaków była długa drewniana pika, zakończona żelaznym ostrzem. Mieli także szable bez osłony rękojeści i często parę pistoletów.