TRZYNASTY ORDYNAT, ROZUMNY KONSERWATYSTA. Aleksander hrabia Wielopolski margrabia Gonzaga Myszkowski urodził się 13 marca 1803 r. Był dziedzicem mocno już uszczuplonej ordynacji pińczowskiej obejmującej żyzne ziemie południowej Kielecczyzny; oryginalny tytuł Myszkowscy uzyskali u schyłku XVI w. od papieża Klemensa VIII, a po wymarciu tego rodu w 1729 r. przeszedł on na ich krewnych, Wielopolskich, wraz z majątkami i nazwiskiem. Trzynasty ordynat odebrał bardzo staranne wykształcenie w ekskluzywnej wiedeńskiej akademii Theresianum oraz na Uniwersytecie Warszawskim i w Getyndze, gdzie w 1825 r. obronił doktorat z filozofii.
Podczas powstania listopadowego jako radca w Ministerstwie Spraw Zagranicznych został wysłany do Londynu, by zabiegać o poparcie rządu brytyjskiego. Ta nieudana misja przekonała go, że nie sposób liczyć na pomoc państw zachodnich, które nie mają poważniejszych interesów w Europie Środkowowschodniej i lękają się konfliktu z potężną Rosją. Od tego właśnie momentu margrabia stał się konsekwentnym rzecznikiem ugody polsko-rosyjskiej. Przez następnych kilkanaście lat zajmował się jednak głównie gospodarowaniem w swych dobrach i prowadzeniem majątkowych sporów sądowych. Jego poglądy można określić mianem rozumnego konserwatyzmu, który dopuszcza ograniczone reformy społeczne i polityczne, z zachowaniem dominującej pozycji polskiego ziemiaństwa.
LIST SZLACHCICA O SŁOWIAŃSKIEJ WSPÓLNOCIE. Na arenę publiczną powrócił w 1846 r. publikując słynny, wydany anonimowo „List szlachcica polskiego do księcia Metternicha”. Była to deklaracja wierności dla dynastii Romanowów, złożona w dramatycznej chwili: po sprowokowaniu przez Austriaków krwawych rozruchów chłopskich, których ofiarą padło kilkuset mieszkańców szlacheckich dworów, w tym kobiety i dzieci.