Kościół pod pręgierzem. „Boże, coś Polskę”

7 lutego 2014

Obrona cerkwi unickiej w Pratulinie przed carskim wojskiem, obraz Eliasza Radzikowskiego z XIX w.

Klęska powstania przyniosła prześladowania księży katolickich, ostateczną likwidację Kościoła unickiego, kasatę zakonów, ale być może nie byłoby bez niej dwóch polskich świętych.

„Święcone w lesie”, francuska grawiura z 1863 r.

POWSTAŃCZE STRATY KOŚCIOŁA. Historyk Kościoła prof. Jerzy Kłoczowski szacuje kościelne straty w ludziach na ok. 30 księży powieszonych lub rozstrzelanych, 100 zesłanych na katorgę, kilkuset na Sybir. To dużo, bo Polaków aktywnych patriotycznie było zaledwie ok. 200 tys. na ok. 10 mln rodaków, a walczących powstańców ok. 20–30 tys.

Na represjach wymierzonych w instytucje kościelne cierpiało w sposób oczywisty poczucie jedności narodowej.

Pomocnik Historyczny „Powstanie styczniowe” (100062) z dnia 07.01.2013; Pokłosie; s. 76

Adam Szostkiewicz

W „Polityce” od 1999 r., wcześniej wieloletni publicysta „Tygodnika Powszechnego”. Polonista, działacz Solidarności, niegdyś nauczyciel. Ekspert od spraw zagranicznych, Kościoła i religii. W latach 90. pracował w Sekcji Polskiej BBC World Service w Londynie. Laureat m.in. Nagrody Krakowskiej Fundacji Kultury. Członek polskiego oddziału PEN Clubu i Stowarzyszenia Autorów ZAIKS. Odznaczony przez prezydenta Bronisława Komorowskiego Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski za wybitne osiągnięcia w działalności na rzecz przemian demokratycznych i wolności słowa w Polsce, zasługi dla rozwoju wolnych mediów i niezależnego dziennikarstwa.