Pomocnik Historyczny

Losy ocalonych

Synagoga Pod Białym Bocianem we Wrocławiu; spotkanie z rabinem Sachą Pecaricem z Nowego Jorku. Synagoga Pod Białym Bocianem we Wrocławiu; spotkanie z rabinem Sachą Pecaricem z Nowego Jorku. Bartłomiej Kudowicz / Forum
Polska powojenna pozbyła się niemal wszystkich z garstki ocalonych z wojny Żydów. Ci, którzy nie wyemigrowali, musieli mierzyć się z antysemityzmem, mitem żydokomuny oraz realiami PRL.
Ofiara pogromu kieleckiego.CAF/PAP Ofiara pogromu kieleckiego.

Bilans wojny i emigracji. Przyjmuje się na ogół, że w pierwszych latach powojennych (1945–47) mogło na terenie Polski (w nowych granicach) znajdować się ok. 220–250 tys. Żydów. Byli w tej grupie Żydzi powracający z Sowietów (ok. 160 tys.). Bardzo wielu z nich zaraz po wojnie uciekało nielegalnie przez zieloną granicę (ułatwiały przechodzenie przez nią kontrwywiad i WOP) lub znakomita mniejszość emigrowała oficjalnie do końca lat 40. Co z kolei oznaczało przymusowe zrzeczenie się polskiego obywatelstwa. W ciągu pierwszych pięciu powojennych lat opuściło Polskę ok. 170 tys. osób. W latach 1956–60 wyjechało ponad 50 tys., czasem wraz z polskimi współmałżonkami. Wśród nich było wielu, którzy świeżo przybyli z ZSRR w ramach drugiej fali repatriacyjnej. Pomarcowa (1968 r.) emigracja liczyła 14 tys. osób. Oczywiście, wyjeżdżano z PRL przez cały czas, nawet w okresie stalinowskim.

Pozostało obecnie w Polsce, wedle ostatniego spisu powszechnego, 7 tys. osób przyznających się do narodowości żydowskiej. Na dobrą sprawę nieznana jest faktyczna liczba osób pochodzenia żydowskiego i poczuwających się do związku czy pamięci o swoich żydowskich przodkach. Może jest to łącznie 10 tys. osób. Może więcej. Na dobre statystyki nie ma co tu liczyć.

Powody emigracji. Wiele było deklarowanych i faktycznych powodów wyjazdów po wojnie. Część twierdziła, że nie chce mieszkać na wielkim cmentarzu, jakim stała się polska ziemia. Inni chcieli budować Izrael, nową ojczyznę. Byli tacy, którzy wyjeżdżali do krewnych w odległych krajach.

Pomocnik Historyczny „Historia Żydów polskich” (100070) z dnia 01.04.2013; Powojnie; s. 117
Reklama