Pomocnik Historyczny

Podręczne kalendarium

Jerzy V na polowaniu na tygrysy w Indiach, 1911 r. Jerzy V na polowaniu na tygrysy w Indiach, 1911 r. Corbis
Ważniejsze daty dla historii Anglii i Imperium Brytyjskiego

I-XVI wiek

43 za cesarza Klaudiusza Rzymianie najeżdżają celtycką Brytanię

142 rzymska prowincja w Brytanii sięga do Wału Antonina (linia rzek Forth–Clyde w dzisiejszej Szkocji)

409 wygnanie z Brytanii resztek rzymskiej administracji cywilnej

449 podbój wyspy rozpoczynają plemiona germańskie Anglów, Sasów, Jutów i Fryzów; od Anglów wezmą później nazwę wszyscy nieceltyccy mieszkańcy wyspy (określani też mianem Anglosasów) oraz sama Anglia

500 początki Heptarchii – koalicji siedmiu królestw germańskich na wyspie (Wschodnia Anglia, Essex, Kent, Mercja, Northumbria, Sussex i Wessex)

597 Augustyn z Canterbury chrzci króla Kentu Athelberhta

927 zjednoczenie Heptarchii i powstanie Królestwa Anglii; pierwszym władcą Athelstan

1066 Normanowie pod wodzą Wilhelma Zdobywcy najeżdżają Anglię – w bitwie pod Hastings gromią wojska króla Harolda II

1192 Ryszard I Lwie Serce wyrusza na III wyprawę krzyżową

1215 król Jan bez Ziemi podpisuje Wielką Kartę Wolności

1337 początek tzw. wojny stuletniej (do 1453), serii konfliktów zbrojnych pomiędzy Anglią i Francją, których podstawową przyczyną był spór feudalny wokół statusu króla angielskiego wobec francuskiego, w związku z posiadaniem przez tego pierwszego lenn na kontynencie, a potem konflikt sukcesyjny, gdy do tronu po śmierci ostatniego z najstarszej linii Kapetyngów, Karola IV, zgłosił roszczenia także król Anglii Edward III

1455 początek tzw. wojny dwóch róż, konfliktu dynastycznego między rodami Yorków i Lancasterów

1485 zwycięstwo Henryka VII nad Ryszardem III pod Bosworth rozstrzyga wojnę dwóch róż; Tudorowie na tronie

1492 pierwsza podróż Kolumba na służbie królów hiszpańskich, odkrycie Ameryki; era wielkich odkryć geograficznych

1494 w układzie z Tordesillas, usankcjonowanym przez papieża Aleksandra VI, Portugalia i Hiszpania dzielą między siebie przyszłe tereny podbojów

1497 John Cabot, Włoch w służbie Henryka VII, dopływa do Nowej Fundlandii i Labradoru; portugalski żeglarz Vasco da Gama wyrusza w podróż dookoła Afryki do Indii – do Kalkuty dociera w 1498

1509 na tron wstępuje Henryk VIII, twórca stałej marynarki brytyjskiej

1514 w Londynie powstaje korporacja Trinity House zajmująca się bezpieczeństwem nawigacji, początkowo na Tamizie

1534 akt supremacji, Henryk VIII głową angielskiego kościoła niezależnego od Rzymu

1553 Richard Chancellor wyrusza w pierwszą podróż w poszukiwaniu alternatywnej drogi do Chin – przejścia północno-wschodniego, dociera do Nowej Ziemi

1558 Anglia traci Calais, ostatnią posiadłość na kontynencie

1562 John Hawkins wyrusza w pierwszą ekspedycję w celu handlu niewolnikami między Afryką Zachodnią a Indiami Zachodnimi

1565 John Hawkins sprowadza do Anglii tytoń i pataty

1571 powstaje Giełda Królewska

1577 Francis Drake wyrusza z ekspedycją przeciw hiszpańskim posiadłościom w Indiach Zachodnich, która przekształca się w drugą po Magellanie podróż dookoła świata (do 1580)

1583 Humphrey Gilbert w imieniu Elżbiety I obejmuje we władanie Nową Fundlandię, początek angielskiej ekspansji kolonialnej

1584 Walter Raleigh dokonuje pierwszej nieudanej próby kolonizacji Wirginii – osada Roanoke w niewyjaśniony sposób opustoszała (1590)

1588 flota angielska rozbija hiszpańską Wielką Armadę w bitwie pod Gravelines

1599 powstaje The Globe Theatre wystawiający sztuki Szekspira (spłonął 1613)

1600 powstaje Kompania Wschodnioindyjska; William Adams (Anjin Miura), od 1604/05 doradca shoguna, dociera do Japonii

XVII wiek

1603 Kompania Wschodnioindyjska zakłada swoją pierwszą stałą faktorię – Bantam na Jawie

1628 petycja o prawo (Petition of Right), postulaty parlamentu wobec króla o charakterze konstytucyjnym

1641 parlament znosi Izbę Gwiaździstą (ustanowiony w 1487 przez Henryka VII rodzaj sądu zajmującego się cenzurą)

1642 początek wojny domowej w Anglii (do 1651)

1644 John Milton wygłasza w parlamencie mowę w obronie wolności słowa, znaną pod nazwą „Aeropagitica”

1649 stracenie Karola I

1651 I akt nawigacyjny doprowadza do serii wojen z Holandią (1652–54, 1665–67, 1672–74)

1652 pierwsza kawiarnia w Londynie

1653 ukazują się „Instrukcje żeglugi” i „Instrukcje bojowe” Roberta Blake’a, podstawa angielskiej taktyki bitew morskich do końca epoki żaglowców

1655 Anglicy odbierają Hiszpanom Jamajkę, to pierwsza ich kolonia zdobyta kosztem innego państwa europejskiego

1660 powstaje Królewskie Towarzystwo Naukowe

1664 sformowano Admiral’s Regiment, będący zaczątkiem brytyjskiej piechoty morskiej

1670 powstaje Kompania Zatoki Hudsona

1672 zrestrukturyzowana Królewska Kompania Afrykańska (założona w 1660) otrzymuje monopol na handel niewolnikami z Afryką Zachodnią

1679 uchwalenie Habeas Corpus Act o warunkach uwięzienia obywatela

1680 William Docwra i Robert Murray tworzą nowoczesny system dostarczania listów i przesyłek – London Penny Post (nazwa pochodzi od opłaty za przesyłkę wynoszącej 1 pens)

1686 Edmund Halley sporządza pierwszą mapę meteorologiczną pokazującą wiatry pasatowe

1687 w dziele „Philosophiae naturalis principia mathematica” Isaac Newton podaje prawo powszechnego ciążenia i zasady dynamiki

1688 tzw.

Pomocnik Historyczny „Imperium Brytyjskie” (100084) z dnia 08.09.2014; Wstęp; s. 5
Reklama