Podział świata. Pod koniec XV w. rozpoczęła się era wielkich odkryć geograficznych. W ciągu kilkudziesięciu lat żeglarze z Portugalii i Hiszpanii odkryli Amerykę, dopłynęli do Indii i okrążyli kulę ziemską. Rozpoczęła się również ekspansja kolonialna tych państw, którą usankcjonował papież Aleksander VI, akceptując podział przyszłych terenów podboju, jakiego te dwa katolickie kraje dokonały w układzie z Tordesillas w 1494 r.
Przemiany w Anglii. W pierwszej fazie odkryć geograficznych Anglia brała ograniczony udział. Ze swoim potencjałem gospodarczym i ludnościowym nie stanowiła wówczas znaczącej siły w Europie. Zachodziły w niej jednak przemiany, które przyczyniły się do szybkiego rozwoju kraju. W społeczeństwie angielskim nastąpił zanik feudalnych struktur. Rozwój rolnictwa spowodował wzbogacenie się części społeczeństwa i gwałtowne zubożenie licznych rzesz chłopstwa, które pozbawione środków do życia, stało się źródłem taniej siły roboczej dla przemysłu nakładczego, a także mogło stanowić załogi statków.
W wyniku upadku systemu feudalnej własności ziemi i zależności osobistej narodziła się nowa szlachta (gentry). Jej kapitały przenikały do handlu, górnictwa, hutnictwa i sukiennictwa. Mieszczaństwo i gentry stały się w XVI w. podporą dynastii Tudorów, panującej w Anglii od 1485 r. i popierającej rozwój handlu zamorskiego.
Wnioski z położenia geograficznego. Ważną rolę w ekspansji kolonialnej Anglii odegrało jej położenie geograficzne. W XVI w. państwo angielskie obejmowało nizinną część Wysp Brytyjskich: Anglię, Walię oraz część Irlandii.