Pomocnik Historyczny

Dopaść Salamandra

Polowanie na Józefa Retingera

Dr Józef Retinger ps. Salamander w pokoju hotelowym wkrótce po powrocie z Warszawy do Londynu. Dr Józef Retinger ps. Salamander w pokoju hotelowym wkrótce po powrocie z Warszawy do Londynu. Ośrodek Karta w Warszawie
Co było przyczyną – związanych z osobą Józefa Retingera – krwawych porachunków w konspiracji tuż przed wybuchem powstania warszawskiego?
Andrzej Odoliński ps. Sudeczko, szef grupy świadczącej dla AK usługi egzekucyjne.AN Andrzej Odoliński ps. Sudeczko, szef grupy świadczącej dla AK usługi egzekucyjne.

Pacjent Józef Retinger. 3 lipca 1944 r. do prywatnej kliniki Omega w Warszawie trafia 56-letni, częściowo sparaliżowany mężczyzna. Lekarze diagnozują u niego polineuroparię – ostre zapalenie nerwów obwodowych, którego przyczyną może być zatrucie nieznaną substancją. Pacjentem jest Józef Retinger, były doradca gen. Sikorskiego i szara eminencja londyńskiego rządu. Trzy miesiące wcześniej został zrzucony na spadochronie pod Warszawą razem z innym kurierem Markiem Celtem. Jego przyjazd wywołał lawinę zdarzeń, które do dziś nie zostały w pełni wyjaśnione.

Kim był Retinger? Urodzony w Krakowie, w żydowskiej zasymilowanej rodzinie, większą część życia spędził za granicą, doradzając różnym rządom i organizacjom. Uważano, że jest masonem i to z najwyższym, 33 stopniem wtajemniczenia, a do tego współpracownikiem kilku wywiadów. Gdy po klęsce Francji rząd i armia gen. Sikorskiego utknęły w okolicach Libourne, to właśnie Retinger przekonał Churchilla do ich ewakuacji do Wielkiej Brytanii. Stał się najważniejszym doradcą Sikorskiego i – jak powszechnie uważano – współautorem jego porozumienia ze Stalinem. Jednocześnie był ceniony za bystry umysł i zdolność realistycznej oceny sytuacji. A tego właśnie potrzebowali premierzy Mikołajczyk i Churchill, z których inspiracji Retinger wyjechał do Warszawy.

Samobójcza misja. Na początku 1944 r., niedługo po zakończeniu konferencji w Teheranie, pojawiły się sygnały, że polskie wojsko na Zachodzie może zbuntować się przeciwko Londynowi w przypadku zaakceptowania ustaleń Wielkiej Trójki. Konferencja przypieczętowała bowiem sprawę wschodnich granic Polski, a także udziału komunistów w jej powojennym rządzie.

Pomocnik Historyczny „Tajniki II wojny” (100094) z dnia 23.04.2015; Wojny szpiegów; s. 90
Oryginalny tytuł tekstu: "Dopaść Salamandra"
Reklama