Za podziałem chrześcijaństwa na wschodnie (prawosławie) i zachodnie (katolicyzm) stały spory teologiczne i ambicje osobiste patriarchów i władców, ale fundamentem były głębokie różnice kulturowe.
Wzajemne ekskomuniki. O poranku 16 lipca 1054 r. do kościoła Mądrości Bożej – Hagia Sofia w Konstantynopolu, najwspanialszej świątyni ówczesnego chrześcijańskiego świata, wszedł ze świtą legat papieża Leona IX – kardynał Humbert z Silva Candida. Trwały właśnie przygotowania do liturgii. Odpowiedzialny za organizację nabożeństwa diakon spostrzegł, jak rzymski hierarcha zbliżył się do ołtarza i złożył na nim pismo. Była to ekskomunika wykluczająca ze wspólnoty Kościoła chrześcijan patriarchę Michała Cerulariusza.
Pomocnik Historyczny
„Ziemskie dzieje Kościoła”
(100101) z dnia 17.11.2015;
Z dziejów chrześcijaństwa i Kościoła;
s. 42