Pomocnik Historyczny

Czym jest Kościół?

Uroczysta procesja z relikwiami Krzyża Świętego na placu św. Marka w Wenecji; obraz Giovanni Belliniego, II poł. XV w. Uroczysta procesja z relikwiami Krzyża Świętego na placu św. Marka w Wenecji; obraz Giovanni Belliniego, II poł. XV w. Roger Viollet Collection / Getty Images
Już w średniowieczu mówiono o Kościele, że jest zawsze ten sam i zawsze oczekujący reformy.
Złoty krzyż z Udine, Włochy, XIV w.Elio Ciol/Corbis Złoty krzyż z Udine, Włochy, XIV w.

Gmina. Episkopat monarchiczny. Chrześcijaństwo rozwijało się na początku w miastach, poszczególne wspólnoty nazywano gminami. Najbardziej znana jest opisana w Dziejach Apostolskich gmina jerozolimska, która jednak przestała w zasadzie istnieć w czasie powstania żydowskiego w latach 66–70. W innych gminach kierownictwo spoczywało w rękach osób określanych mianem biskupów (od gr. episkopos – nadzorca), prezbiterów (gr. – starszych) i diakonów (gr. – sług). Ogromną rolę w zakładaniu gmin na terenie Azji Mniejszej i Grecji odegrał św. Paweł; w jego listach widać, jak powoływał się cały czas na swój autorytet, jako tego, który doprowadził członków danej wspólnoty do wiary, dbając jednocześnie o to, by pozostawały one zorganizowane, wyznaczał przełożonych i wzywał do posłuszeństwa im; to właśnie ten zarysowany w listach św. Pawła model organizacji kościelnej przetrwał w dużej mierze do naszych czasów. Już na przełomie I/II w. św. Klemens Rzymski pisał do wiernych w Koryncie, by nie sprzeciwiali się swoim prezbiterom, a listy św. Ignacego Antiocheńskiego wskazują na ukształtowanie się systemu funkcjonującego do dzisiaj, tzw. episkopatu monarchicznego, czyli jednego biskupa sprawującego pełnię władzy w jednej wspólnocie.

Duchowni. Majątek kościelny. Jednym z najważniejszych zjawisk we wczesnej historii Kościoła była „profesjonalizacja” kleru – wyodrębnienie się duchownych, czyli wspomnianych już powyżej biskupów, prezbiterów i diakonów jako odrębnej grupy, która służbie na rzecz Kościoła poświęcała większość lub całość swojego czasu.

Pomocnik Historyczny „Ziemskie dzieje Kościoła” (100101) z dnia 17.11.2015; Z dziejów chrześcijaństwa i Kościoła; s. 50
Reklama