Pomocnik Historyczny

Szafa Rzepichy

Słowiańska moda

Sznury szklanych koralików z Giecza, II poł. XI w. Sznury szklanych koralików z Giecza, II poł. XI w. Mariola Jóźwikowska/Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy
Jak się ubierali Słowianie?
Srebrny naszyjnik, X–XI w.Mariola Jóźwikowska/Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy Srebrny naszyjnik, X–XI w.

Szaty. Rekonstrukcja ubioru Piasta i Rzepichy to zadanie trudne, bo ikonograficzne przedstawienia Słowian prawie nie istnieją, a i teksty informujące o tym, jak się nosili, są skąpe. Badań nie ułatwia stosowane przez nich ciałopalenie, bo przecież podstawą do rekonstrukcji ubioru są tkaniny zachowane w grobach szkieletowych.

Ze źródeł tekstowych wynika, że Prasłowianie ubierali się inaczej niż otaczające ich ludy. Ok. 660 r. frankijski kronikarz Fredegar wspominał, że poseł króla Dagoberta dostał się przed oblicze Samona, władcy pierwszego państwa słowiańskiego (art. s. 48), bo przebrał się w strój słowiański. Podobny trik zastosował sto lat później pomocnik św. Ottona z Bambergu, by wejść do świątyni Trzygłowa – nałożył „kapelusz i barbarzyński płaszcz”, pisał Ebon, hagiograf Ottona. Jednak szczegółów dotyczących stroju jest zaledwie kilka. Np. od Prokopiusza z Cezarei, historyka bizantyjskiego, dowiadujemy się, że około połowy VI w. słowiańscy wojowie stawali do boju bez płaszcza i koszuli, jedynie podwijając długie i luźne spodnie, które mogły im przeszkadzać w walce. W X w. podróżnik Ibrahim ibn Jakub pisał o mieszkańcach Pragi: „Ubierają się w szaty przestronne, tylko mankiety ich rękawów są obcisłe”, a jeszcze inny kronikarz odnotował, że Słowianki noszą barwne chusty.

Ikonografia jest równie słaba. Jedyne przedstawienia to wizerunki bóstw słowiańskich, u których uwagę zwraca nakrycie głowy – szpiczasta czapka lub kapelusz. Późniejsze analogie pozwalają spekulować, że robiono je ze skór i futra, a badania etnograficzne, że na modę wczesnych Słowian mógł mieć wpływ ubiór koczowniczych Sarmatów, z którymi sąsiadowali w swojej naddnieprzańskiej praojczyźnie, bo sarmackie motywy ozdób występują do dziś w ludowych strojach wschodnich Słowian.

Pomocnik Historyczny „Narodziny Polski” (100103) z dnia 14.12.2015; O narodzinach państwa Piastów; s. 108
Oryginalny tytuł tekstu: "Szafa Rzepichy"
Reklama