Znajdujące się w Azji góry Ałtaj i sąsiadujące z nimi tereny dzisiejszej pustyni Gobi są uważane za kolebkę ludów ałtajskich, do których – poza Turkijczykami – zalicza się jeszcze Mongołów, Tunguzów i Mandżurów. Stąd ludy turkijskie w ciągu wieków rozprzestrzeniły się na ogromnym obszarze Azji i Europy. Na potrzeby systematyki w językoznawstwie rozróżnia się terminy: turkijski i turecki. Zgodnie z tym każdy język podrodziny ałtajskiej, której członkiem jest m.in. język turecki, to język turkijski. Rozróżnienie to znajduje zastosowanie także w innych naukach, np. w historii i kulturze (Turkijczycy, ludy turkijskie, Turcy). Należy tu dodać, że niegdyś ogół koczowniczej ludności turkijskiej Azji Środkowej nazywano Turkmenami, natomiast dziś terminem tym określa się tylko mieszkańców współczesnego Turkmenistanu. Istniejące obecnie turkijskie państwa narodowe to, oprócz Turcji, także Azerbejdżan, Kazachstan, Kirgistan, Turkmenistan i Uzbekistan. Ludność pochodzenia turkijskiego zamieszkuje również Krym, obszary Iraku, Iranu, Afganistanu, Tadżykistanu, zachodniej Mongolii, Chin oraz Federacji Rosyjskiej – w autonomicznych republikach Syberii północnej i południowej, na Powołżu oraz na Kaukazie. W Europie ludność turkijską spotyka się na Bałkanach, Cyprze, w Mołdawii (Gagauzi), Polsce (Tatarzy i Karaimi), a w postaci emigracyjnej diaspory w Europie Zachodniej (głównie w Niemczech). Liczbę osób mówiących w językach turkijskich szacuje się na ponad 200 mln. *** Do klasyfikacji języków turkijskich stosuje się kryteria lingwistyczne, historyczne i geograficzne. Pod względem geograficznym dzieli się je następująco: GRUPA OGUZYJSKA (południowo-zachodnia) zachodniooguzyjskie: • współczesny turecki używany w Turcji, na Bałkanach, na Cyprze i w Europie Zachodniej; • azerski – w Azerbejdżanie i Iranie; • gagauski – w Mołdawii i Bułgarii; wschodniooguzyjskie: • turkmeński – w Turkmenistanie; • turecka odmiana chorasańska – w północno-wschodnim Iranie; południowooguzyjskie: • afszarski (oraz pokrewne dialekty) – w Iranie i Afganistanie. GRUPA KIPCZACKA (północno-zachodnia) południowokipczackie: • kazachski – w dzisiejszym Kazachstanie i we wschodnim Turkiestanie (Xinjiang); • karakałpacki – w Autonomicznej Republice Karakałpackiej; • nogajski – w Czerkiesji i Dagestanie; • kirgiski – w dzisiejszym Kirgistanie oraz Chinach (Xinjiang); północnokipczackie: • tatarski – m.in. w Tatarstanie, Rosji, Chinach, Rumunii i Bułgarii; • baszkirski – w Baszkortostanie (dawniej Republika Baszkirska) w Rosji; • dialekty zachodniosyberyjskie (Tepter, Tobol, Irtysz etc.); zachodniokipczackie, do której są zaliczane zagrożone języki, przede wszystkim: • kumycki – w Dagestanie; • karaczajsko-bałka