Pomocnik Historyczny

Meczety i pałace

Osmańska architektura

Meczet sułtana Ahmeda I, zwany Błękitnym, zbudowany w latach 1609–17, monumentalny akcent epoki klasycznej Stambułu Meczet sułtana Ahmeda I, zwany Błękitnym, zbudowany w latach 1609–17, monumentalny akcent epoki klasycznej Stambułu Stanley Chen Xi / Getty Images
Najokazalej sztuka osmańska przedstawia się w architekturze.
Charakterystyczna budowla seldżucka: karawanseraj przy dawnym jedwabnym szlaku między miastami Konya i Aksaray, X w.Dianne Christie/Getty Images Charakterystyczna budowla seldżucka: karawanseraj przy dawnym jedwabnym szlaku między miastami Konya i Aksaray, X w.

Na skrzyżowaniu Orientu z islamem. Sztuka turecka należy do szeroko rozumianej sztuki Orientu, a w swoim religijnym wyrazie – do sztuki islamu, chociaż współtworzyli ją przedstawiciele różnych nacji, a sama też dużo czerpała z dorobku sztuki bizantyjskiej czy perskiej, a także ulegała wpływom Zachodu. Podobnie jak to miało zasadniczo miejsce w całym świecie islamu, największy wyraz osiągnęła ona w dziełach architektonicznych i wyrobach rzemiosła artystycznego. Malarstwo przedstawiające istniało także, zwykle jednak stanowiło jeden z elementów sztuki książki. Uświetniano miniaturami manuskrypty dzieł z zakresu historii i literatury pięknej i z czasem iluminowana i kaligrafowana księga zyskała rolę jednej z głównych form sztuki świata islamu. Książka pisana, rękopis, utrzymała się w krajach Orientu znacznie dłużej, niż to było w Europie. Pod koniec istnienia Imperium Osmańskiego pojawiły się nowe tendencje w malarstwie, rozwijające się już pod wpływem sztuki europejskiej.

Wpływy sztuki seldżuckiej. Pierwszy etap w dziejach sztuki tureckiej otwiera sztuka seldżucka. Występowała ona na rozległych obszarach Azji Środkowej i Persji, a na zachodzie objęła swoim zasięgiem wschodnią Anatolię. Stolica Seldżuków Konya i takie miasta jak Alanya, Erzerum, Kayseri, Sivas zachowały do dzisiaj liczne seldżuckie budowle. Na szczególną uwagę zasługują wielkie karawanseraje (hany) należące do najdoskonalszych i najbardziej charakterystycznych pomników dawnej architektury. Wpływ sztuki seldżuckiej zaznaczył się w turkmeńskich państewkach-emiratach – bejlikach – we wschodniej i środkowej Anatolii.

Pomocnik Historyczny „Dzieje Turków” (100109) z dnia 13.06.2016; Wielkie Imperium; s. 62
Oryginalny tytuł tekstu: "Meczety i pałace"
Reklama