1940 Listopad Pierwsze memorandum rządu londyńskiego w sprawie przyłączenia do Polski Wolnego Miasta Gdańska, Prus Wschodnich, części Pomorza i Górnego Śląska.
1941 Grudzień Józef Stalin w rozmowach z gen. Władysławem Sikorskim proponuje przesunięcie granicy Polski na Odrę (16 grudnia – to samo powtarza Anthony’emu Edenowi).
1942 Październik Tajna uchwała rządu RP na uchodźstwie określa minimalne postulaty graniczne względem Niemiec.
1943 Listopad/grudzień Podczas konferencji teherańskiej nieformalne postanowienie Wielkiej Trójki w sprawie przyszłych granic Polski: na wschodzie linia Curzona, na zachodzie – rekompensata terytorialna.
1944 Lipiec Promoskiewski Polski Komitet Wyzwolenia Narodowego zawiera z ZSRR tajne porozumienie o polsko-sowieckiej granicy państwowej i granicy zachodniej na Odrze i Nysie. Wrzesień Tzw. układy republikańskie o ewakuacji ludności: 9 IX – z Ukraińską i Białoruską SSR, 22 IX – z Litewską SSR. Październik Powołanie Państwowego Urzędu Repatriacyjnego.
1945 Luty Konferencja jałtańska – kolejne ustalenia Wielkiej Trójki w sprawie Polski; 27 II – żołnierze polskiego 6. samodzielnego batalionu pontonowo-mostowego wbijają pierwszy słup graniczny nad Odrą w Czelinie. Kwiecień Utworzenie dywizji rolno-gospodarczej WP (rozformowana 18 III 1946). Maj 8 V – koniec wojny w Europie; początek konfliktu granicznego z Czechosłowacją w rejonie ziem kłodzkiej i raciborskiej (największe nasilenie w czerwcu 1945, wygaszenie 10 III 1947 układem o przyjaźni, zakończenie 13 VI 1958 umową o ostatecznym wytyczeniu granicy).