W okresie międzywojennym. Zakład im. Ossolińskich pod względem wielkości i jakości zbiorów zajmował po Bibliotece Jagiellońskiej drugie miejsce w kraju. Został powołany jako fundacja w 1817 r. przez Józefa Maksymiliana Ossolińskiego – pisarza, bibliofila, działacza politycznego, który uważał za patriotyczny obowiązek w czasach zaborów gromadzenie pamiątek związanych z polską kulturą. Wyznaczył on fundacji roczny dochód z dóbr dziedzicznych w wysokości 6 tys. zł reńskich. W skład fundacji weszło także Muzeum Lubomirskich z cennymi kolekcjami malarstwa, zbiorów numizmatycznych i grafik. Do najcenniejszych należały niemal cała spuścizna Juliusza Słowackiego, rękopisy Aleksandra Fredry, Wincentego Pola, Adama Asnyka, starodruki od XV do XVIII w., dziewiętnastowieczne i dwudziestowieczne czasopisma. W 1939 r., w związku z zawieruchą wojenną, rodzina Tarnowskich przekazała Ossolineum w depozyt rękopis „Pana Tadeusza” Adama Mickiewicza.
W II RP zakład intensywnie rozwijał działalność wydawniczą. W 1932 r. zaczęto serię „Biblioteka Narodowa” (odkupioną od krakowskiej spółki), która stała się silną marką i najrzetelniejszą edytorsko kolekcją dzieł literatury polskiej i obcej.
Podczas okupacji sowieckiej i niemieckiej. Po zajęciu Lwowa w 1939 r. przez Związek Sowiecki dyrektorem zakładu został Jerzy Borejsza, przedwojenny komunista, bezskutecznie usiłujący walczyć o pozostawienie Ossolineum w dotychczasowym kształcie. Rosjanie pozwolili jedynie na działalność biblioteki, włączając ją do Lwowskiej Filii Biblioteki Akademii Nauk USRR. Drukarnię i wydawnictwo znacjonalizowano, a muzeum Lubomirskich zlikwidowano, dzieląc zbiory między kilka lwowskich muzeów.