Pomocnik Historyczny

Narodziny wielkiej miedzi

Uroczyste wydobycie pierwszej rudy miedzi w kopalni w Lubinie, 20 marca 1963 r. Uroczyste wydobycie pierwszej rudy miedzi w kopalni w Lubinie, 20 marca 1963 r. Eugeniusz Wołoszczuk / PAP
Dolny Śląsk zawsze obfitował w górnicze skarby, ale odkrycie złóż miedzi w 1957 r. odmieniło geografię gospodarczą całych Ziem Zachodnich.
Odegranie hejnału przed szybem głównym kopalni miedzi, Lubin, 1969 r.Eugeniusz Wołoszczuk/PAP Odegranie hejnału przed szybem głównym kopalni miedzi, Lubin, 1969 r.

Stare zagłębie. U progu II wojny ze względu na intensywne zbrojenia III Rzesza potrzebowała miedzi. Złoża w okolicach Złotoryi eksploatowało towarzystwo akcyjne BUHAG (Berg-und Hütten-Aktiengesellschaft), do którego należały kopalnie Lena, Konrad i Lubichów. Na początku 1945 r. z powodu zbliżania się frontu wszystkie wyrobiska zostały przez Niemców zatopione.

Po wojnie administracja polska na Ziemiach Zachodnich podjęła się zadania uruchomienia wydobycia. Już w 1950 r. z szybu Leny wyjechał pierwszy wagon rudy miedzi. Tamto zagłębie (nazywane dziś starym) było jedynym polskim źródłem tego surowca. Wydobyta ruda trafiała do Legnicy, gdzie przy udziale specjalistów z ZSRR wybudowano Zakłady Metalurgiczne im. Lenina, przekształcone później w Hutę Miedzi Legnica. W wigilię Bożego Narodzenia 1953 r. wytopiono tam pierwszą miedź na Ziemiach Zachodnich.

Uchwała rządu zobowiązuje. Historia wielkiej miedzi z pewnością potoczyłaby się inaczej, gdyby nie inżynier Jan Wyżykowski. Już w połowie lat 50. jako pracownik Państwowego Instytutu Geologicznego w Warszawie rozpoczął poszukiwania nowych złóż. Wedle panującej wówczas opinii było to zadanie skazane na porażkę. „Niemcy dobrze rozpoznali Sudety, odkryli złoża rud miedzi w rejonie Złotoryja-Bolesławiec, dając początek Staremu Zagłębiu. Ale tereny położone dalej na północny wschód uznali za surowcową białą plamę” – pisze Barbara Folta w książce o pierwszych latach działalności KGHM.

W czasach powojennej odbudowy nasilały się jednak apele władz do naukowców, w tym geologów, by zdwoili wysiłki na rzecz poszukiwania nowych złóż. Kraj desperacko potrzebował surowców.

Pomocnik Historyczny „Z Kresów na Kresy” (100111) z dnia 12.09.2016; Zasiedlanie; s. 139
Reklama