Pomocnik Historyczny

Etykieta dworska

Uroczysty przejazd cesarza ulicami Wiednia, ręcznie kolorowany diapozytyw z 1910 r. Uroczysty przejazd cesarza ulicami Wiednia, ręcznie kolorowany diapozytyw z 1910 r. Imagno / Forum

Import z Hiszpanii. Kiedy tron cesarski w Wiedniu po śmierci Maksymiliana I objął w 1519 r. jego wnuk Karol V, władca Hiszpanii, dbał o utrzymanie związków między hiszpańską i austriacką gałęzią dynastii, a jedną z konsekwencji tego było przyjęcie na dworze w Wiedniu rozbudowanej, surowej etykiety hiszpańskiej. Złagodzili ją później Maria Teresa i jej następca Józef II. Arcyksiężna Zofia, matka Franciszka Józefa, była admiratorką ceremoniału i ściśle się go trzymała, wpajając też synowi. Sztywne reguły obowiązywały cesarza od chwili narodzin aż do śmierci, a nawet po niej.

Narodziny. Przyszłego władcę przyjmował na świat lekarz ubrany we frak. W innym stroju nie można się było pokazać członkowi domu Habsburgów. Frak obowiązywał bez wyjątku wszystkich: od ministrów po szewca, który przychodził wziąć miarę na buty. Wyjątkiem nie był poród. Toteż kiedy w 1874 r. w Krakowie zaczęła rodzić żona Fryderyka Habsburga, nie dopuszczono do rodzącej znakomitego położnika Maurycego Madurowicza – nie założył fraka.

Jeśli przyjście na świat dotyczyło męskiego potomka cesarza, ogłaszano je 101 wystrzałami armatnimi. Ale nawet zwykły arcyksiążę w wieku trzech dni otrzymywał kilkuosobowy dwór. Do matki miał zwracać się „Pani”.

Przejażdżki. Za czasów rządów hiszpańskich przechodnie, którzy byli świadkami przejazdu władcy, musieli na ulicy przyklękać na jedno kolano. Marii Teresie wystarczyło, że mężczyźni odkryli głowy, a kobiety się skłoniły. Jako arcyksięciu Franciszkowi Józefowi przysługiwał powóz z sześciokonnym zaprzęgiem. Jako cesarzowi – ośmiokonnym. Przejazd cesarski zawsze anonsował jadący przed jego pojazdem urzędnik w liberii, który przypominał przechodniom o konieczności złożenia stosownego hołdu.

Pomocnik Historyczny „Franciszek Józef I” (100115) z dnia 12.12.2016; Epoka i postać; s. 54
Reklama