Budda: od narodzin do śmierci

Za niekwestionowalną uchodzi informacja, że Budda żył lat 80. Co do reszty – pozostaje nam opowiedzieć jego biografię, korzystając z legendy.

Polityka Narodziny i śmierć Buddy, obraz z XVIII w.

Zaledwie szkielet. Budda (właśc. buddha – przebudzony), który jako pierwszy w historycznych czasach obrócił kołem dharmy, czyli przekazał prawdziwą naukę, jeśli wierzyć buddyjskiej legendzie, urodził się jako książę. Na tym polega problem. We wszystkich biografiach Buddy, które dotrwały do czasów współczesnych, postać ta tak dokładnie została owinięta tkaniną mitu i legendy, że każda próba wydobycia jej z tego opakowania daje tylko szkielet człowieka. Najstarsza zachowana biografia Buddy, poemat mnicha Aśwaghoszy „Buddhaćarita” (Czyny Buddy), jest datowana dopiero na przełom I i II w. Każda kolejna przynosi świadectwo pogłębiania się tego umityczniania, które z czasem zaczyna wykazywać tendencję do deifikacji.

Chociaż jeszcze na początku XX w. rodziło to podejrzenie o fikcyjność postaci Buddy, dzisiaj badacze nie mają wątpliwości co do jej historyczności. Nie sposób jednak precyzyjnie ustalić dat życia Przebudzonego. Badania archeologiczne, prowadzone pod egidą UNESCO w legendarnym miejscu narodzin Buddy, które w ostatnich latach przyciągały uwagę, poza hipotezami także nie przyniosły definitywnego rozstrzygnięcia. Bezpiecznie zatem jest uznać, że daty narodzin i śmierci Buddy mieszczą się w granicach od VII do IV w. p.n.e.

Czas narodzin. Budda urodził się w stanie kszatrijów, czyli wojowników i władców. Odnotowując fakt, iż nie był to odosobniony przypadek, kiedy przywódca duchowy nie pochodził z warstwy kapłańskiej, niektórzy badacze stawiają hipotezę o istnieniu napięcia i rywalizacji między stanem rycerskim i kapłańskim o ekonomiczną, polityczną i prestiżową supremację w ówczesnym społeczeństwie.