Pomocnik Historyczny

Tadź Mahal

Tadź Mahal Tadź Mahal Getty Images
„To nie zabytek architektury, jak innych budowli krocie, lecz dumna pasja królewskiej miłości zaklęta w żywych kamieniach” (sir Edwin Arnold).

Klejnot architektury indomuzułmańskiej. Słynie jako jeden z cudów świata. Zbudował go piąty władca dynastii Wielkich Mogołów Śahdźahan, jako pomnik upamiętniający jego ukochaną żonę Mumtaz. Jest powszechnie uznawany za najwspanialsze osiągnięcie sztuki architektonicznej z czasów mogolskich. Tadź Mahal, korona pałaców, łza na policzku wieczności – jak nazwał tę wyjątkową budowlę Rabindranath Thakur (Tagore), literacki laureat Nagrody Nobla.

Zbudowany z białego marmuru Tadź Mahal stanowi – nomen omen – ukoronowanie mogolskiej tradycji upamiętniania monumentalnymi mauzoleami członków rodu cesarskiego, zapoczątkowanej przez wzniesiony w 1562 r. w Delhi grobowiec Humajuna. Synkretyczna indomuzułmańska architektura łączy wpływy perskie, takie jak kopułowe zwieńczenie głównego sanktuarium czy monumentalne ejwany, stanowiące ozdobne wejścia do budowli, z elementami charakterystycznymi dla tradycji lokalnej – jak ćhatri (parasolki), czyli kopułkowato zwieńczone arkadowe kioski, czy też wielokrotnie wykorzystany zdobniczy motyw lotosu. Wokół mauzoleum rozciąga się wspaniały czworoboczny ogród, zgodnie z mogolską tradycją ćarbag (dosł. cztery ogrody), podzielony na regularne mniejsze części symetrycznie rozplanowanymi chodnikami i wąskimi kanałami z leniwie płynącą wodą. Oprócz głównego budynku w usytuowanym na południowym brzegu rzeki Jamuny kompleksie znajduje się także niewielki meczet zbudowany z czerwonego piaskowca.

Platforma i grobowiec. Tadź Mahal został posadowiony w centralnej części specjalnie wzniesionej kwadratowej platformy, również wykonanej z białego marmuru i umieszczonej ok. 50 m powyżej poziomu rzeki.

Pomocnik Historyczny „Dzieje Indii” (100121) z dnia 26.06.2017; Dzieje Indii; s. 94
Reklama