Przejdź do treści
Reklama
Reklama
Pomocnik Historyczny

Perła brytyjskiej Korony

Dlaczego Indie to najcenniejsza kolonia Wielkiej Brytanii?

Turniej tenisowy, 1905 r. Turniej tenisowy, 1905 r. Getty Images
Kolejnym wielkim rozdziałem w historii Indii było znalezienie się w kolonialnej orbicie Londynu. Zależność ta miała różne formy i następstwa.
Marek Sobczak/Polityka

Epoka Kompanii Wschodnioindyjskiej. Angielscy podróżnicy, misjonarze i kupcy przybywali do Indii, począwszy od drugiej połowy XVI w., jednak dopiero po spektakularnym sukcesie angielskiej marynarki, która rozgromiła hiszpańską Wielką Armadę w 1588 r., okręty angielskie rozpoczęły regularne wyprawy zamorskie w kierunku subkontynentu. Jedną z konsekwencji było w 1600 r. przyznanie Kompanii Wschodnioindyjskiej przez królową Elżbietę I licencji zapewniającej wyłączne prawo do handlu z Indiami na okres piętnastu lat.

Dochody kompanii z importu przypraw przekroczyły najśmielsze oczekiwania. Anglicy oczyścili wody indyjskie z wpływów portugalskich i holenderskich i założyli swoją pierwszą faktorię w Suracie, a na dwór mogolskiego cesarza Dźahangira przybył angielski ambasador sir Thomas Roe. Przez następnych kilka dekad Anglicy zakładali kolejne faktorie, zapominając przy tym niejako o ich pierwotnym handlowym przeznaczeniu i – pod pretekstem zapewnienia ochrony pracownikom i towarom – sprowadzali z ojczyzny regularne oddziały wojska. Częściej niż do ochrony towarów żołnierzy używano do finalizowania transakcji handlowych po myśli Anglików. W ostatniej dekadzie XVII w. zyski kompanii okazały się absolutnie bajeczne, w związku z tym akcjonariuszom wypłacono dwudziestopięcioprocentowe dywidendy.

Stulecie sukcesów finansowych spowodowało znaczny wzrost angielskich ambicji związanych z indyjskim subkontynentem, czego rezultatem było m.in. wyeliminowanie Francuzów, stanowiące początek angielskiej ekspansji terytorialnej w Indiach. Pierwszym znaczącym wyzwaniem, jakiemu Anglicy musieli stawić czoła, było wydarzenie z 1756 r.

Pomocnik Historyczny „Dzieje Indii” (100121) z dnia 26.06.2017; Dzieje Indii; s. 105
Oryginalny tytuł tekstu: "Perła brytyjskiej Korony"
Reklama