Pomocnik Historyczny

Nobliści z subkontynentu

Nobliści z subkontynentu indyjskiego

Matka Teresa (Agnes Gonxha Bojaxhiu) Matka Teresa (Agnes Gonxha Bojaxhiu) Getty Images
Z Indii, Pakistanu i Bangladeszu pochodzi łącznie ośmiu laureatów Nagrody Nobla. W połowie przypadków było to uhonorowanie działalności na rzecz światowego pokoju.
Rabindranath ThakurGetty Images Rabindranath Thakur

Pierwszym laureatem rodem z subkontynentu był bengalski pisarz, filozof, kompozytor, malarz i pedagog Rabindranath Thakur (ang. Tagore, 1861–1941). W 1913 r. szwedzka Akademia Literatury nagrodziła jego opublikowany rok wcześniej zbiór poezji „Gitańdźali. Pieśni ofiarne” (wyd. pol. w przekładzie Jana Kasprowicza, 1918). Był to nie tylko pierwszy Nobel dla Indusa, ale też dla Azjaty, zaś bezpośrednim skutkiem wyróżnienia była olbrzymia fala popularności Thakura – mędrca ze Wschodu i jego twórczości na Zachodzie.

Kolejna nagroda przypadła w udziale fizykowi Ćandraśekharowi Wenkacie Ramanowi (1888–1970) w 1930 r. za badania nad zjawiskiem rozpraszania światła oraz za odkrycie tzw. efektu Ramana. Był on stryjem innego noblisty w dziedzinie fizyki (astronomii) o indyjskich korzeniach, Subramanjana Ćandraśekhara, który jednak otrzymał nagrodę jako obywatel amerykański w 1983 r.

Następnym indyjskim laureatem Nagrody Nobla była Matka Teresa z Kalkuty (właśc. Agnes Gonxha Bojaxhiu, 1910–97), z pochodzenia Albanka z Macedonii, a od 1948 r. obywatelka Indii, założycielka zgromadzenia misjonarek miłości i niestrudzona obrończyni osób najbiedniejszych i najbardziej bezbronnych: umierających, sierot, chorych i ubogich. Za „walkę z biedą i cierpieniem, które również stanowią zagrożenie dla pokoju” uhonorowano ją w 1979 r. Pokojową Nagrodą Nobla, którą w całości przeznaczyła na pomoc charytatywną.

W tym samym 1979 r. Nagrodę Nobla w dziedzinie fizyki otrzymał Pakistańczyk Abdus Salam (1926–96) za prace z zakresu fizyki cząstek elementarnych.

Pomocnik Historyczny „Dzieje Indii” (100121) z dnia 26.06.2017; Dzieje Indii; s. 167
Oryginalny tytuł tekstu: "Nobliści z subkontynentu"
Reklama