Pomocnik Historyczny

Diament pokuty

Koh-i-nor: najsłynniejszy klejnot świata

105,6-karatowy diament Koh-i-nur w brytyjskiej koronie Królowej Matki 105,6-karatowy diament Koh-i-nur w brytyjskiej koronie Królowej Matki Getty Images
W sporze o najsłynniejszy klejnot świata Indusi występują jako ofiary kolonializmu, a Brytyjczycy jako wieczna potęga. Ale dzisiaj te role nie mają związku z rzeczywistością.

Awantura o diament. Tuż przed jubileuszem 90-lecia królowej Elżbiety II, w 2016 r. w Indiach zjawiła się para książęca. William i Kate rozpoczęli tournée od slumsów Mumbaju, złożyli wieniec pod Bramą Indii w Delhi, a na koniec pozowali do zdjęć przed mauzoleum Tadź Mahal, na tej samej ławeczce, na której samotnie siedziała niegdyś księżna Diana. I wszystko poszłoby gładko, gdyby nie fakt, że w środku tej wizyty odżyły dawne żale. Wpływowa indyjska organizacja pozarządowa, założona m.in. przez sławy Bollywood i przedstawicieli dobrze sytuowanych rodów, wystosowała pytanie do swego rządu, czy zamierza zrobić coś w sprawie odzyskania słynnego indyjskiego diamentu Koh-i-nur (z perskiego: góra światła), który od 1849 r. jest w rękach Brytyjczyków. Tkwi w brytyjskiej koronie w skarbcu londyńskiej Tower.

Awantura o diament wybucha z nową energią przy każdej oficjalnej wizycie. Doskonale obrazuje, jak trudno Indusom i Brytyjczykom wyjść ze starych ról, nieprzystających już do aktualnego układu sił. A ten drastycznie się zmienił.

Rozliczenie kolonializmu. Kiedy w listopadzie 2015 r. premier Indii Narendra Modi odwiedzał Londyn, kwestię zwrotu diamentu poruszył Keith Vaz, jeden z 10 Brytyjczyków o indyjskich korzeniach zasiadających wówczas w Izbie Gmin. Także prawnuk Mahatmy Gandhiego oznajmił publicznie, że najwyższa pora, by Wielka Brytania zwróciła 105,6-karatowy diament (jeden z największych na świecie, wyceniany na 100 mln dol.) i w ten sposób odbyła symboliczną pokutę za kolonialną przeszłość. „Kiedy zobaczyłem go w gablocie w Tower, miałem ochotę ją stłuc i zabrać go do domu” – mówił mediom Tuśar Gandhi.

Pomocnik Historyczny „Dzieje Indii” (100121) z dnia 26.06.2017; Dzieje Indii; s. 170
Oryginalny tytuł tekstu: "Diament pokuty"
Reklama