Pomocnik Historyczny

„Czy coś zdarzyło się w stolicy?”

Stolice starożytnego Egiptu

Teby, pozostałości Ramesseum, świątyni Ramzesa II. Teby, pozostałości Ramesseum, świątyni Ramzesa II. BEW
Najważniejsze centra władzy królewskiej.
Ruiny MemfisBEW Ruiny Memfis

Wędrujące centra. Wiele było stolic starożytnego Egiptu. Nie bez przyczyny. W pierwszej kolejności usytuowanie administracyjnego centrum kraju musiało odpowiadać politycznym interesom władcy. Istotne było pochodzenie rządzącej dynastii, położenie miasta w relacji do głównego ośrodka religijnego kraju oraz umieszczenie w pobliżu królewskiej nekropoli. Stolica przyciągała artystów, których wpływy promieniowały na cały kraj, pełniła także funkcję centrum handlowego. Wydarzenia w stolicy miały swe reperkusje nawet poza Egiptem. Kiedy bohater opowieści literackiej z czasów XII dynastii, Sinuhet, ucieka z Egiptu, jeden z książąt amoryckich, spotkawszy go w Kedem, zapytał: „Czy coś zdarzyło się w stolicy?”.

To, co dzisiaj określamy mianem stolicy starożytnego Egiptu, to dwa typy ośrodków: centra administracyjne oraz centra religijne. Często oba skupione były na jednym obszarze, zdarzało się jednak, że funkcjonowały osobno. Choć Egipcjanie określali jednym słowem chenu zarówno stolicę, jak i rezydencję władcy, król nie spędzał tam całego życia. Powody polityczne, gospodarcze, jak i religijne zmuszały go do częstych podróży, pałace królewskie znajdowały się więc w wielu miejscowościach kraju. Wraz z królem podróżował i dwór, zatem centrum decyzyjne znajdowało się tam, gdzie przebywał władca. Gdy doraźne potrzeby się zmieniały, zmieniała się wraz z nimi i stolica.

Memfis. To pierwsze miasto, które pełniło funkcję stolicy. Lokalizacja zdaje się znakomicie dobrana: Memfis leżało u wylotu Delty (20–30 km na południe od współczesnego Kairu), gdzie zbiegały się szlaki handlowe z Lewantu, Morza Czerwonego, Sahary i Nubii. Nieopodal znajdowało się Iunu (greckie Heliopolis), główny ośrodek religijny od czasów Starego Państwa, miejsce, w którym koronowani byli władcy.

Pomocnik Historyczny „Faraonowie” (100130) z dnia 23.04.2018; Konteksty; s. 71
Oryginalny tytuł tekstu: "„Czy coś zdarzyło się w stolicy?”"
Reklama